Intimidatie, woondiscriminatie of een te hoge borg vragen. Deze en meer misstanden komen voor in de huursector. De Wet goed verhuurderschap moet huurders beter beschermen tegen verhuurders die niet deugen. ‘Het is belangrijk dat er een centraal meldpunt is waar huurders terecht kunnen.’
Enschede kent sinds 1 januari het meldpunt slecht verhuurderschap. Alle inwoners met klachten over hun verhuurder kunnen hier terecht, digitaal en fysiek.
Wethouder Arjan Kampman vindt het belangrijk dat er een centraal meldpunt is. Net als elke gemeente worstelt Enschede met druk op de huizenmarkt. Een tekort aan (betaalbare) woningen en ook bouwen met particulieren veroorzaken die druk. Ook is veel woonruimte opgekocht en onderverdeeld voor verhuur.
‘Enschede heeft van alles meegemaakt wat betreft slecht verhuurderschap,’ zegt Kampman. Concreet: ‘Brandveiligheid die niet in orde is. Overbewoning. Een verhuurder die een huurder plotseling op straat zet, omdat hij de woonruimte aan iemand anders kan verhuren voor een veel betere prijs.’
Hij hoorde over twaalf arbeidsmigranten die in een huis woonden dat geschikt is voor vier personen. Hij hoorde ook over arbeidsmigranten die in een huis van de werkgever woonden en daarvoor een belachelijk bedrag betaalden. ‘Het liefst verdienen zulke mensen zoveel mogelijk over de rug van anderen.’
‘Er was een verhuurder die zei: Kom wonen, onderdeel van het contract is dat je henneptoppen knipt.’
Kampman heeft voorbeelden te over. ‘Er was een verhuurder die zei: Kom wonen, onderdeel van het contract is dat je henneptoppen knipt. Er waren slechte verhuurders die mensen met verschillende soorten problemen - zoals mensen die psychisch labiel zijn en mensen met verslavingsproblematiek - samen in een krakkemikkig pand onderbrengen. Dat creëert overlast in een buurt. Er waren eigenaren die panden verhuurden aan een stichting die mensen met een crimineel verleden onderdak biedt. Niet slecht, maar wel als je de zorg die je zogenaamd aanbiedt helemaal niet levert en pas reageert na een stevig incident.’
En dan is er de studentenkamerverhuur waar Enschede als studentenstad mee te maken heeft. Ook op dat gebied speelt er genoeg. ‘Meldingen liepen via de universiteit of hogeschool. De gemeente werd op die manier indirect om hulp gevraagd. Nu is er een meldpunt voor iedereen.’
Een goede zaak, stelt Kampman. De bedoeling van het meldpunt is dat huurders sneller en gemakkelijker hun klacht kunnen deponeren. ‘Des te eerder de gemeente een signaal krijgt, des te eerder kan je de verhuurder opzoeken.’
Actief doorverwijzen
De gemeente Enschede heeft de rol van actieve doorverwijzer zegt Kampman. In het geval een slechte verhuurder crimineel handelt, stuurt de gemeente de politie erop af. Gaat het om zaken die in een corporatiewoning spelen, dan spreekt de gemeente die aan. ’Het team Wonen heeft permanent contact met de betrokken organisaties en er bestaan afspraken met woningbouwverenigingen over het huisvesten van doelgroepen.’
Daarnaast is de opzet van het meldpunt dat de gemeente een beter beeld krijgt van wat er allemaal precies speelt in de stad.
’Ook in Emmen hebben we helaas te maken met huisjesmelkers die het niet zo nauw nemen met de regels.’
Ook in Emmen en in Zaanstad bestaat sinds 1 januari een meldpunt voor huurders. Belangrijk dat het er is, vinden raadslid Arno de Vries uit Emmen en fractievoorzitter in Zaanstad Eylem Köseoglu.
‘Emmen had al een huurdersfederatie met een ombudsachtige functie,' zegt De Vries. 'Huurders kunnen daarheen als ze een probleem hebben met hun woningcorporatie. Een consulent van de huurdersfederatie kan in gesprek met de corporatie. Daarnaast kent Emmen een geschillencommissie. Als er een conflict speelt waar huurder en corporatie niet uitkomen, kan deze commissie een bindende uitspraak doen.’
Nieuw is het meldpunt voor alle huurders. 'Ook in Emmen hebben we helaas te maken met huisjesmelkers die het niet zo nauw nemen met de regels. Het is fijn dat particuliere huurders nu bij de eigen gemeente terecht kunnen met klachten. Het meldpunt laat ook de zeven gedragsregels zien waaraan particuliere verhuurders moeten voldoen.'
Huisvesting bij de tuinder
De Vries verwacht meldingen, ook omdat Emmen kwetsbare groepen huisvest: ‘Er is een hogeschool. Studenten huren kamers van particulieren. Dat gaat soms niet goed.'
Verder wijst hij op de kassen rond Erika waar alleen arbeidsmigranten werken. 'De huisvesting van arbeidsmigranten ligt soms op de terreinen van de tuinders. En in bepaalde woonwijken van dorpen kopen particuliere verhuurders woningen op om arbeidsmigranten te huisvesten.’
Derde groep die particulier huurt in Emmen zijn mensen die woningen in de middenhuur huren. De Vries gaat over twee maanden vragen hoeveel meldingen de gemeente heeft gehad over slecht verhuurderschap.
Meldpunt Problemen met Verhuurders is de naam van het meldpunt in Zaanstad, laat Eylem Köseoglu weten. ‘Huurders en woningzoekenden kunnen hier melding maken als een verhuurder of bemiddelaar zich niet aan de regels houdt. Als iemand huurt bij een woningcorporatie kan die ook melding maken bij het Meldpunt. Alleen kan de gemeente niet handhaven op de corporaties zelf. Voor klachten tegen woningcorporaties wordt aangeraden contact op te nemen met de klachtencommissie van de verhuurder.’
Huurteam
In Zaanstad maakt een huurteam deel uit van het meldpunt. Daarvoor werkt de gemeente samen met een stichting die het huurteam gestalte geeft. Een van de zaken die het huurteam voor haar rekening neemt, is een wekelijks huurdersspreekuur in de bibliotheek. Zo kunnen huurders klachten op drie manieren melden: via een formulier - 'dat kan ook anoniem'- , telefonisch of fysiek op het spreekuur in de bibliotheek.
Köseoglu wijst op de speciale aandacht voor arbeidsmigranten. ‘Voor extreem veel geld wonen zij onder erbarmelijke omstandigheden. Als iets ontbreekt in hun woonruimte, moeten ze lang wachten voordat ze worden geholpen en wonen is in deze groep vaak gekoppeld aan werken. Een nare manier van geld verdienen.’
’Er wordt volop geprofiteerd van de woningschaarste.’
Ook wijst zij op torenhoge huurprijzen als gevolg van de schaarste. ‘In Amsterdam zie je dat heel duidelijk. Er wordt volop geprofiteerd van de woningschaarste. Terwijl wonen een recht is. Maar in dit soort situaties is wonen geen recht meer, maar een markt waarbij het recht ondergeschikt raakt. Als gemeente kan je handhaven, maar een gemeente heeft geen glazen bol waarin zij kan zien wat waar gebeurt. Een meldpunt maakt het handhaven makkelijker.’
Machtspositie
Zowel Kampman als De Vries en Köseoglu vinden het belangrijk dat de gemeente een centraal meldpunt heeft waar alle huurders terecht kunnen. ‘Los van de corporaties is de machtspositie van de particuliere verhuurder enorm groot ten opzichte van de huurder. Helemaal in deze tijden van schaarste op de huizenmarkt. Juist de huurder moeten wij helpen,’ stelt Köseoglu.
Het meldpunt geeft gemeenten meer inzicht in de omvang van slecht verhuurderschap en stelt gemeenten in staat daar sneller op in te grijpen. ‘Daarbij het is belangrijk dat de overheid normen blijft stellen om ervoor te zorgen dat we fatsoenlijk met elkaar blijven omgaan en uitwassen te voorkomen,’ aldus Köseoglu.