Met de zomervakantie voor de deur trekken we er weer massaal op uit. Naar de camping in Frankrijk of naar het vakantiepark in Drenthe, Zeeland of elders in de natuur. Anders dan bij reguliere woningen lijkt daar geen sprake van crisis. Recreatiewoningen genoeg en ook van gedoe bij de nieuwbouw is niets te merken. Hoe komt dat? Is het wenselijk? En zo nee, wat kan je eraan doen?
Vooral aandacht voor de bestaande parken
Anneke Assink
Anneke AssinkRaadslid in De Wolden
Hebben jullie in De Wolden te maken met gedoe rondom recreatiewoningen?
‘In de Wolden hebben we het programma Vitale Vakantieparken opgesteld. Dat is een Drenthe breed programma. De aanleiding daarvoor is dat er inderdaad sprake was van ongewenste permanente bewoning. Daar was geen handhaving op.’
Wat is het doel van het programma?
‘Met dit programma willen we een onderscheid maken tussen parken, die levensvatbaar zijn, en parken, die dat niet meer zijn. Bij die laatste categorie is de vraag of en hoe die de transformatie kunnen maken naar reguliere woningen.’
In welke mate heb je dan te maken met de regels van het bouwbesluit?
‘Het programma is onlangs vastgesteld in de raad. We gaan nu met de eerste parken aan de slag. Per park komt er een plan waar onder meer het bouwbesluit in mee wordt genomen. Er komen natuurlijk veel infrastructurele eisen bij kijken als je er permanente woningen van maakt.’
Veel woningaanpassingen dus?
‘Waarschijnlijk wel. Maar wat het in de praktijk precies inhoudt, weten we dus nog niet. Dat brengen we nu eerst in kaart.’
Los van deze transformatie: er worden ook veel nieuwe recreatiewoningen gebouwd, maar daarbij hoor je eigenlijk zelden iets over stikstof of duurdere bouwmaterialen.
‘Ik vind dat eigenlijk heel bijzonder. Het is überhaupt gek dat je veel recreatiewoningen bouwt, terwijl steeds meer mensen geen eerste huis kunnen krijgen. Waarom zou je dan de focus leggen op een tweede huis? Het vakantiepark in De Wolden hoeft bovendien nog niet aan de huidige stikstofregels te voldoen.’
Dat klinkt oneerlijk. Zeker tegenover anderen die daar wel aan moeten voldoen?
‘Precies. De Wolden is een agrarische gemeente. Het is raar om tegen boeren te zeggen dat ze moeten stoppen met hun business, terwijl je wel toestaat dat er tweede huizen worden gebouwd.’
Kun je als gemeente makkelijk paal en perk stellen aan de bouw van nieuwe recreatiewoningen?
‘Dat ligt er erg aan wat er in het bestemmingsplan staat. Je kunt een bestemmingsplan natuurlijk wijzigen, maar daar zijn wij nu niet actief mee bezig. Ik ken ook niet veel locaties binnen de gemeente waar het bestemmingsplan de bouw van recreatiewoningen toestaat.
Onze aandacht gaat dus vooral naar de bestaande parken. Hoe krijgen die een adequate bestemming? We willen ordentelijke parken. Daarbij zijn de parken die niet meer levensvatbaar zijn en getransformeerd kunnen worden naar reguliere woningen echt bijvangst.’
Het maximum is nu wel bereikt
Geert van der Kraan
Geert van der KraanRaadslid namens PvdA-GroenLinks op Noord-Beveland
Staan er veel recreatiewoningen in Noord-Beveland?
‘Best veel, er zijn ook best veel tweede woonparken. Dat zijn parken met huizen die mensen als tweede woning gebruiken. Zij komen dan in de vakanties deze kant op.’
Gaat dat om recreatiewoningen of om tweede woningen?
‘Dan gaat het echt over tweede woningen. Daarnaast hebben we veel parken van Roompot in Noord-Beveland. Met veel bedoel ik relatief veel. Er wonen hier nog geen 8000 mensen. Maar alleen al Roompot heeft parken met in totaal enkele duizenden woningen.’
Vind je het problematisch dat er zoveel tweede woningen en recreatiewoningen zijn?
‘Zoals het nu is niet, maar als er nog meer parken bij zouden komen, wordt het wel problematisch. We moeten het hier hebben van het toerisme, maar op een gegeven moment is het teveel. Net zoals het in het centrum van Amsterdam nu echt te druk is geworden. Dat willen we hier natuurlijk voorkomen. We zitten wat dat betreft al echt aan de maximale behapbare capaciteit.’
Roompot wil verder uitbreiden, daar ben je dan dus tegen?
‘Zeker. En daar sta ik niet alleen in. Daar is heel veel onrust over, de petitie is duizenden keren ondertekend.’
Waar zit de onvrede?
‘Mensen vrezen de overlast. In de zomer is het nu al lastig met vuil ophalen, maar als er dan vele duizenden mensen extra komen, wordt dat nog lastiger. Ook heb je meer overlast van dronken mensen en komt het verkeer verder in de knel. Het wordt gewoon minder leefbaar. Roompot claimt dat het aantal overnachtingen gelijk zal blijven, maar of dat in de toekomst zo blijft, is natuurlijk de vraag.’
Over het algemeen lijkt het dat het bouwen van recreatiewoningen of het toestaan van het gebruik van woningen als tweede woning heel makkelijk lukt. Is dat wel goed met de grote woningnood?
‘Dat is een interessant iets. Tien jaar geleden werd het hebben van een tweede woning juist gestimuleerd. De woningmarkt zat in een grote crisis. Het toestaan van tweede woningen kreeg toen een boost om ervoor te zorgen dat woningen toch verkocht werden. De regels werden dus versoepeld, dat is nu weer teruggedraaid.’
Roompot breidt telkens uit, dat gaat soms om gebieden ter grootte van een dorp. Zou je daar niet gewoon normale woningen moeten (willen) bouwen?
‘Wat mij betreft wel. Ik vind het idioot wat er nu gebeurt. Als een minicamping wil uitbreiden in Noord-Beveland, dan ligt die meteen in de clinch met de gemeente. Maar als Roompot als grote speler hier iets wil, krijgen ze er relatief makkelijk hectares bij. Ik zou liever zien dat een deel permanente bewoning wordt. Dat zou veel gezonder zijn, ook om voorzieningen als basisscholen en huisartsen op een goede manier te kunnen laten draaien.’
Onvoldoende capaciteit om te controleren
Chris Maas
Chris MaasRaadslid in Veere
In Veere wil de gemeente optreden tegen mensen die de woonverordening proberen te omzeilen om zo toch aan een tweede woning te komen. Zo had je een Duits stel, waarvan de een zich inschreef in Duitsland en de ander in Veere. Wat kunnen jullie daar aan doen?
‘De gemeente heeft al heel lang een huisvestingsverordening, waarin staat dat een huis in bepaalde gebieden niet als tweede woning gebruikt mag worden. Maar het handhaven van die regeling is al geruime tijd een groot vraagstuk. Het vraagt veel capaciteit en menskracht.’
Vertel.
‘Als je echt met dwangsommen wil gaan werken, moet je wel een goed dossier hebben. Dat bouw je op door veel te controleren. Dat kost veel tijd. Bovendien wordt niet alleen opgetreden tegen illegaal tweede woninggebruik, maar ook tegen recreatief verhuren van tweede woningen, of die nu legaal of illegaal zijn. Ook dat vereist veel capaciteit.’
Worden er wel resultaten geboekt?
‘Ja, maar naar ons idee gaat dat te langzaam. Vanuit de coalitie verwachten we echter geen inzet op extra capaciteit.
Oh dat klinkt als een probleem?
‘Nou, vanuit de raad kunnen we het college natuurlijk ook onder druk zetten. We gaan dat proberen bij de Voorjaarsnota. Kijken of we geld kunnen vinden om de capaciteit uit te breiden. Het beleid valt of staat immers met intensieve controle.’
Wat is precies het probleem met die tweede woningen?
‘Ten eerste kunnen starters en inwoners uit de eigen gemeente nauwelijks aan een woning komen, omdat er niet alleen veel mensen zijn die een tweede woning willen, maar vooral ook omdat die mensen een diepe portemonnee hebben.’
Is het alleen oneerlijk?
‘Nee, het doet ook iets met de gemeenschap. Als woningen feitelijk door toeristen en niet meer door gezinnen worden bewoond, komt de leefbaarheid onder druk te staan. Het is dan lastiger om voorzieningen draaiend te houden, of om bijvoorbeeld het verenigingsleven te laten floreren.’
Worden er nog veel recreatiewoningen en/of woningen gebouwd die feitelijk als tweede woning de deur uit gaan?
‘Niet veel, er is brede consensus dat een grote groei van de recreatiewoningen ongewenst is. In sommige dorpen en kernen is de balans tussen wonen en toerisme al doorgeslagen ten koste van de leefbaarheid. Er komen dus geen grote vakantieparken meer bij. Maar in bestaande bestemmingsplannen zit nog veel ruimte.’
De woningnood is groot, nieuwbouw is lastig vanwege bijvoorbeeld stikstofperikelen. Speelt dat niet bij recreatiewoningen?
‘Jawel, maar op bestaande parken en in ruimtes boven winkels en restaurants zit nog capaciteit. Bij uitbreiding heb je dan niet zoveel ruimte nodig. Als je het hebt over een woningbouwplan gaat het al snel over een aantal hectares, dat is echt andere koek.’
Vind je het terecht dat de eisen voor bouwmaterialen en isolatie voor recreatiewoningen anders zijn dan voor reguliere woningen?
‘Twintig jaar geleden was recreatief gebruik vooral in de zomer. Dan heb je geen isolatie nodig. Maar we gaan nu ook in de winter naar het vakantiepark. Dus je zou eigenlijk dezelfde eisen moeten hebben als bij normale woningen. Alleen is dat echt iets wat landelijk opgepikt zou moeten worden.’
Afbeelding: Maikel Samuels | ANP