Had hij het maar anders gedaan. Had hij zijn bruiloft, maar alleen met zijn bruid gevierd. Had hij zijn bruiloft, maar net als zoveel anderen uitgesteld. En was er maar geen fotograaf in de bosjes gaan liggen. Zo kunnen we nog wel even doorgaan, maar er is geen wat als. Natuurlijk kan je best iets vinden van de roddelfotograaf, maar dat er iets met de geloofwaardigheid van Grapperhaus is gebeurd, valt niet te ontkennen.
En dat het ook niet voor de eerste keer is evenmin. Dat Grapperhaus een man van sterke uitspraken is, weten we al jaren. Net zoals al langer bekend is dat er volgens Ferd een groot onderscheid is tussen de Ferd als privépersoon en de Grapperhaus als minister. Als privépersoon bestempelde Ferd de politiek van Rutte als flutpolitiek en noemde hij Pechtold een politieke windvaan, terwijl hij als minister mensen die de anderhalvemeterregel aan hun laars lapten van aso-gedrag betichtte. Een groep mensen, waar hij pijnlijk genoeg na zijn bruiloft deel van uitmaakt. De minister ook die vond, dat de 145 kinderen van Syriëgangers niet in vluchtelingenkampen thuishoren, maar al snel bakzeil haalde na tussenkomst van de premier.
Het punt is dus, dat het overtreden van de coronamaatregelen bij zijn bruiloft niet de uitzondering was. Het past in zijn gedrag, waarin hij een onderscheid wenst aan te brengen tussen Ferd als privépersoon en Grapperhaus als minister. Maar in de praktijk kan dat niet. Er is geen onderscheid. Elke minister moet altijd vrij van blaam zijn, ongeacht wat.
Dat neemt niet weg, dat je als politicus, minister of raadslid geconfronteerd kunt worden met dilemma’s of situaties, waar het schuurt. Bij Grapperhaus was dat zijn bruiloft. Maar we kennen allemaal de momenten waarop je te maken krijgt met lastige situaties die je privéleven raken. Juist met corona. Wat doe je bijvoorbeeld als je door de stad loopt en ziet dat er op de terrassen geen anderhalve meter afstand wordt gehouden? Of als de terrassen zo ver zijn uitgebreid, dat er geen stoep meer over is en afstand houden voor voetgangers onmogelijk wordt?
Je staat als lokaal politicus middenin de samenleving en drinkt graag op dat gezellige terras een drankje. Alleen begroet de uitbater zijn vaste gasten met een ferme handdruk en lijkt hij de afstandsregels maar onzin te vinden. Of wat te denken als je ziet dat er in die echt niet zo grote kerk gewoon gezongen wordt, terwijl je weet dat de enige ventilatie daar bestaat uit de scheuren in de muur? Lastig is het ook als je ’s avonds bij het uitlaten van de hond moet constateren dat in de schuur van de boer naast je een feest gegeven wordt, waar wel heel erg veel jongeren op af komen.
Je weet dat het niet klopt. Alleen wat doe je? En wat kan je doen? In je eentje er op af, is misschien niet het beste idee. Maar is melden dat wel? Het blijven je buren en die wil je graag te vriend houden. En ach, die uitbater heeft het al zo moeilijk. Het waren al lastige afwegingen, maar na deze week is daar het Grapperhaus-effect bij gekomen. De handhavers, boa’s en politici zullen dit als geen ander voelen. Elke keer als zij mensen ergens op aanspreken, zal de reactie zijn: waarom wij wel en de minister niet?
Grapperhaus heeft zijn geloofwaardigheid verspeeld. Als privépersoon en als minister. Maar als een minister de regels niet naleeft en andere overtreders aso’s noemt, zijn de gevolgen groter dan als een willekeurig privépersoon dat doet. Het onderscheid tussen de privépersoon en minister bestaat immers niet. Ferd had dat moeten weten, gelet op de ervaringen die hij hiermee al eerder heeft opgedaan. Juist daarom zijn zijn snik en zijn traan ook zo volstrekt ongeloofwaardig.
Rutte en De Jonge vinden dat waarschijnlijk ook. Maar de ophef rond de bruiloft had wel een belangrijk voordeel. Het leidde de aandacht goed af van alle andere problemen, die de afgelopen tijd naar voren kwamen. De toename van het aantal besmettingen, de problemen met het testmateriaal en de overbelasting van de GGD’s, om er maar een paar te noemen.
Afbeelding: Sem van der Wal | ANP