Een goede griffie is van groot belang voor de ondersteuning van raadsleden en de raad. Lokaal Bestuur vroeg zich af: wat zijn de ervaringen van PvdA-raadsleden met hun griffie? We spraken er over met drie fractievoorzitters.
Politiek is onze griffie niet, wel kundig
Iris van Dinther
Fractievoorzitter in Oss
Hoe functioneert de griffie in Oss?
‘Onze griffie is met vier griffiers en twee administratieve medewerkers behoorlijk groot. Dus dat is wel luxe. Of er nu sprake is van echt aansturen weet ik niet, maar wij kunnen er wel heel uitgebreid een beroep op doen. Dus zodra we technische vragen hebben, iets willen organiseren of politieke vragen naar de media willen doorsturen, krijgen we altijd snel ondersteuning.’
Je hebt dus niet de indruk dat de griffie vanuit het belang van het college handelt?
‘Nee. De griffie werkt goed samen met het college over de afstemming en het plannen van agenda’s. Maar een politieke positie innemen doen ze bij ons niet.’
Geldt datzelfde voor de ambtelijke organisatie?
‘Ja. Er wordt zelfs in stukken altijd aangegeven welke beleidsambtenaar het geschreven heeft. Zo kunnen ook buiten de griffie om met hen contact opnemen.’
Sommige griffies zijn voorzichtig met raadsinstrumenten zoals het onderzoeksrecht. Merken jullie daar iets van?
‘Nee, maar dat komt vooral doordat we het als raad gewoon zelf weinig inzetten. Misschien wel te weinig.’
Misschien wel te weinig zeg je, waar ligt dat dan aan?
‘We hebben het wel eens geprobeerd. Dat ging over een onderzoek naar een bestemmingsplan in relatie tot overeenkomsten met een ondernemer. Maar dat werd afgewezen door een meerderheid in de raad.’
De griffie is bij jullie zo te horen geen hinderpaal?
‘Klopt. Wat ook helpt is, dat de griffie altijd wil helpen met het in technische zin formuleren van moties en amendementen, zodat de kwaliteit gewoon goed is. Als er bijvoorbeeld financiële elementen in zitten, is dat erg handig. Wij zijn erg tevreden met hoe de griffie hier functioneert.’
We gebruiken de griffie nog te weinig, vind ik
Ruud de Jonge
Fractievoorzitter in Almere
Hoe bevalt de griffie in Almere?
‘Die bevalt uitstekend. Wij hebben een groot griffieteam, met een ruime opvatting van wat zij kunnen betekenen voor ons. De griffie denkt mee over de teksten voor moties en amendementen. Daarnaast zijn ze een ingang naar de gemeentelijke organisatie, die bij ons vrij complex en groot is.’
Hoor je wel eens over andere gemeenten dat het daar anders gaat?
‘Ja, met name bij de wat kleinere komen ze vaak alleen maar aan de strikt juridische taken toe, en veel minder aan de ondersteunende taken.’
Werkt de griffie even hard voor de raad als voor het college?
‘Ze werken echt alleen voor ons. Wij zien raadsstukken en agenderingen, die gemaakt zijn naar aanleiding van raadsvoorstellen van het college. Daar proef ik niet in dat ze ook rekening houden met de collegebelangen. Maar ik zou daar natuurlijk volledig naast kunnen zitten.’
Je hebt gewoon vertrouwen dat het goed zit?
‘Ja, en ik denk dat het ook snel duidelijk zou worden als ze daar met een dubbele agenda zitten. De groep is vrij groot. Er werken tien mensen bij de griffie. We hebben een griffier, en veel raadsadviseurs met elk hun eigen portefeuille. Ik ben zelf veel met wonen en de Floriade bezig, en heb daar dan ook een vast aanspreekpunt voor. Dat werkt heel goed.’
Gebruiken jullie wel eens een instrument als een onderzoek?
‘Nee, maar we zijn nu bezig met een klein groepje raadsleden dat wat dieper in de Floriade duikt. Dat wordt begeleid vanuit de griffie om te zorgen, dat de beste informatie naar boven komt en dat er waar nodig onafhankelijk onderzoek wordt gedaan.
Ook daar heb ik alleen positieve ervaringen mee. Onze griffier zwengelt constant discussies aan of we wel efficiënt genoeg bezig zijn. Bovendien experimenteren we met nieuwe formats, zoals een actualiteitenspreekuur, waarin vragen ter plekke worden beantwoord door het college. Dat werkt sneller dan schriftelijke vragen.’
Helpt de griffie jullie op nog meer terreinen?
‘We hebben een raadsspreekuur, waarbij bewoners gewoon binnen kunnen lopen en door een raadsdelegatie te woord worden gestaan. Met hulp van de griffie onderhouden we dus ook onze verbinding met de bewoners.’
Je bent alleen maar positief dus?
‘Ja, maar we gebruiken de griffie misschien zelfs nog te weinig. We zijn allemaal erg eigenwijs en proberen veel dingen zelf te doen, terwijl we gewoon om hulp kunnen vragen. Maar dat is meer ons probleem, niet dat van de griffie.’
De laatste tijd verdwijnt er wel veel ervaring
Willem Klijn
Fractievoorzitter in Haarlemmermeer
Hoe tevreden ben je over de griffie in Haarlemmermeer?
‘Op zich heel tevreden, maar de afgelopen paar jaar is er een enorm verloop. Mensen die bij de griffie werken promoveren naar een andere functie binnen de gemeente, vertrekken naar andere gemeenten of vinden elders werk dat beter betaalt. In de afgelopen twee maanden alleen al hebben twee assistent-griffiers een andere baan gevonden.’
Vinden ze het niet leuk genoeg?
‘Jawel, maar ze vinden gewoon betere banen. Ze worden zelf griffier, bestuursadviseur of iets vergelijkbaars.’
Gebruiken jullie wel eens instrumenten zoals een raadsonderzoek?
‘Dat heb ik maar één keer meegemaakt, vier jaar geleden. Ik zit zelf vijf jaar in de raad.’
Waar ging dat over?
‘In 2012 werd een honkbalstadion gebouwd. Twee van de vorige wethouders sjoemelden wat met projectgelden, zonder dat de raad daarvan op de hoogte was.’
Hoe was de ondersteuning van de griffie bij dat onderzoek?
‘Ik zat zelf niet in de onderzoekscommissie, maar mensen die er wel in zaten, waren zeer te spreken over de voorbereiding, begeleiding en advisering. De commissieleden kregen bijvoorbeeld training over hoe ze vragen moesten stellen in een dergelijk onderzoek.’
Denk je dat griffies in kleinere gemeenten minder kunnen doen voor een raad?
‘Wij zijn vorig jaar gefuseerd met een kleinere gemeente. Bij hen was de ondersteuning heel beperkt. Ze hadden alleen een griffier, die verder zelf geen ondersteuning had. Maar ja, dat was dan ook een gemeente met maar 5.000 inwoners.’
Hoe verbindt de griffie jullie als raad met ambtenaren in de gemeente?
‘We werken met veel werkgroepen. Die krijgen ondersteuning van de raadsadviseur of van de assistent-griffier. De griffie zorgt voor de koppeling met de ambtenaren. We kunnen ambtenaren vanuit werkgroepen via de griffie vragen daar bij te komen zitten.’
Jullie benaderen ambtenaren dus niet rechtstreeks?
‘Wij als PvdA-fractie niet, bij sommige andere fracties gebeurt dat wel. Daar is geen specifieke reden voor. Het hoort een beetje bij de mores dat je een redelijke afstand houdt tot de ambtenaren. Zij worden immers aangestuurd door het college, niet door de raad.’
Maakt die zelfgekozen afstandelijkheid in de praktijk iets uit?
‘Ik denk dat het niks uithaalt. We krijgen onze informatie rechtstreeks van het college en in de werkgroepen van ambtenaren.’
Al met al tevreden dus over de rol en het functioneren van de griffie?
‘Zeker, behalve dan dat het vervelend is er dat er de laatste tijd veel ervaring verdwijnt.’
Niet alle raadsleden zijn tevreden over hun griffie, concludeert onderzoeksbureau Berenschot in hun recent rapport Knelpunten en oplossingsrichtingen in de gemeentewet en provinciewet. Met name in gemeenten, waar de griffie alleen administratieve werkzaamheden verricht, bestaat de behoefte aan een wat strategischere invulling van het ambt.
Afbeelding: Bart Maat | Hollandse Hoogte