Dat De Telegraaf zich weer heel erg heeft laten kennen in de berichtgeving rond de aanhouding van de zoon van burgemeester Halsema, staat buiten kijf. Een vijftienjarige jongen, die met zijn vriendjes heel dom wat kattenkwaad uithaalt en daarvan de gevolgen zal ondergaan, publiekelijk als crimineel aan de schandpaal nagelen om zijn moeder een hak te zetten, is ook voor de krant van wakker Nederland een novum.
Tegelijkertijd is de waakhondsfunctie van de pers (en de vrije meningsuiting) een groot goed. Bestuurders en politici liggen terecht onder een vergrootglas. Wanneer het algemeen belang in het geding is, kan een privékwestie publiek worden. Alleen hoe ver moet je daarin gaan? Vallen overtredingen en misdragingen van gezinsleden ook onder het vergrootglas? Kunnen familieleden in deze tijd van soundbites en snelle filmpjes op social media nog wel in bescherming (bijvoorbeeld met strengere privacywetgeving) genomen worden? Maar beperk je met strengere privacywetgeving niet de vrijheid van de pers en zaag je daarmee niet aan de fundamenten van onze democratische rechtsstaat?
Genoeg stof tot nadenken dus. Wie in de politiek gaat, weet dat privékwesties – ook van gezinsleden – publiek uitgemeten kunnen worden. De stelling luidt ditmaal dan ook: de vrijheid van pers gaat boven alles, zelfs als dat betekent dat privékwesties van gezinsleden van bestuurders en politici onterecht op straat komen te liggen.
Je hebt nog zoiets als goed fatsoen
Pim Bliek
Fractievoorzitter in Edam-Volendam
‘De persvrijheid is een groot goed, net als de vrijheid van meningsuiting. Maar het lijkt er steeds meer op dat dat betekent dat alles maar gezegd en gemeld moet kunnen worden door de pers. Ik vind dat geen goede ontwikkeling, je hebt ook nog zoiets als goed fatsoen. In de zaak rond de Telegraaf ontbrak het daaraan.
Ze hebben de persvrijheid boven het belang van een vijftienjarige jongen gesteld, die door hun actie onevenredig beschadigd wordt. Dat deze jongen de zoon van een burgemeester is, is pikant, maar dat mag nog geen reden zijn om hem publiekelijk aan de schandpaal te nagelen. Dat is gewoon niet fatsoenlijk en het draagt nergens aan bij. Kortom: ik ben het oneens met de stelling. De persvrijheid is een heel groot goed, maar gaat niet boven een beetje fatsoen.
Gezinsleden van bestuurders hebben recht op privacy
Maarten Hoelscher
Wethouder in Huizen
‘De vrijheid voor de een betekent een inperking van het recht van de ander. Je weet als bestuurder dat jouw gedragingen gevolgd worden en dat mag. Die zijn ook, in ieder geval deels, relevant voor de uitoefening van de openbare functie. Dat ligt anders als het gezinsleden van bestuurders betreft. Deze hebben net als gezinsleden van niet-bestuurders recht op privacy. Dat ligt anders als de bestuurder in kwestie zijn of haar positie misbruikt om invloed uit te oefenen om bijvoorbeeld zaken af te schermen. Maar daar was in het geval van Halsema geen sprake van.
Dus: is het relevant voor het functioneren als bestuurder? Persvrijheid. Zo niet: privacy prevaleert. Bij het Koninklijk Huis bijvoorbeeld heeft het gezin van de Koning ook enig recht op privacy. De speciale mediacode lijkt goed te werken en geeft een zekere mate van balans. Misschien is dat wat.’
Iedere hype ebt wel weer weg
Henk Schell
Fractievoorzitter in Bloemendaal
‘De Grondwet is duidelijk. Dus in die zin is er geen speld tussen de stelling (al is die wel wat ruimer geformuleerd dan de wettekst) te krijgen. Persoonlijk vind ik dat politici en bestuurders zich moeten realiseren welke gevolgen de controlerende processen van de kritische pers voor hen hebben. De Telegraaf legde simpelweg de link tussen de taak (en de missie!) van de burgemeester voor de openbare orde én het incident met haar zoon. Strikt genomen is ook daar geen speld tussen te krijgen.
Ik kijk dus niet zozeer naar de pers, maar meer naar mezelf en mijn situatie. Als daar aanleiding voor is en er onterechte dingen over me worden geschreven kan ik als raadslid in actie komen. Ook daarin moet je helder zijn. Als zaken wel terecht worden aangekaart, zul je je de vraag moeten stellen of je nog wel geloofwaardig kunt functioneren. Als je en je mede-raadsleden tot de conclusie komen dat het antwoord daarop positief is, kan ik als troost meegeven: iedere hype ebt wel weer weg.’
Ook de pers heeft zich aan fatsoensnormen te houden
Ineke Swart
Raadslid in de Fryske Marren
‘Ik ben het niet eens met de stelling, ook de pers heeft zich aan een aantal fatsoensnormen te houden. Daar hoort het respecteren van het privéleven van bestuurders, politici en hun kinderen bij. Zeker als het is om deze bestuurders in een kwaad daglicht te zetten.’
Dit is een consequentie van de persvrijheid
Ingrid Brilleman
Raadslid in Borsele
‘Een lastige stelling, maar ik ben het er uiteindelijk toch mee eens. Aan de ene kant is er natuurlijk persvrijheid en, zoals Arnon Grunberg schrijft naar aanleiding van het artikel in de Telegraaf, zijn de kinderen van de vijand ook vijanden. Het is jammer dat de Telegraaf in het artikel ethische grenzen heeft overschreden en veel suggesties waarschijnlijk niet kloppen. Dat is echter wel de consequentie van persvrijheid.
Aan de andere kant dient er een scheiding te zijn tussen wat je doet en wie je bent. Anders gezegd: de functie van Halsema heeft niets te maken met haar privésituatie. Chique is het niet wat de Telegraaf hier doet. Hoewel ik vind dat de daden van de zoon niet vergoelijkt moeten worden – dat was in andere gevallen ook niet gebeurd – , had hij net als andere vijftienjarige jongeren behandeld moeten worden. Het was daarom goed dat de politie zijn naam heeft afgeschermd. Maar helaas was er dus het lek.
Door het lek en de overdreven berichtgeving van de Telegraaf wordt hij nu voor altijd de “criminele” zoon van burgemeester Halsema, in plaats van een minderjarig individu dat een fout heeft begaan. Ik begrijp daarom dat Halsema met een brief aan de Amsterdammers heeft gereageerd. Natuurlijk wilde ze ook haar kant van het verhaal laten horen. Mijn advies aan Halsema zou zijn om er vanaf heden zo weinig mogelijk woorden aan vuil te maken.’
Afbeelding: Robin Utrecht | Hollandse Hoogte