Nu de rookwolken optrekken en het volledige beeld van de politieke uitslag steeds helderder wordt, dringt ook het besef over de betekenis van deze uitslag door. Over de gevolgen voor de komende periode. Voor de waterschappen waar het FvD niet meedeed en veel bij hetzelfde bleef is dit nog relatief eenvoudig. In de provincies, waar het Forum uit het niets de grootste is geworden, is het natuurlijk een ander verhaal.
Daar is de vraag echt: hoe nu verder? Zeker is dat in de twaalf provincies de komende tijd de collegeonderhandelingen zullen plaatsvinden. Maar wie neemt in de drie provincies waar het FvD de grootste is geworden het initiatief? Hoe vanzelfsprekend is het dat de grootste partij dat doet? En wat gebeurt er als een zetel niet wordt ingenomen?
Dat laatste lijkt misschien een gekke vraag, maar bij het Forum is dat lang niet overal even helder. Zo wonen een aantal kandidaten niet in de provincie waar ze gekozen zijn. Vooral in Flevoland wordt het lastig: 8 zetels en maar zeven mensen op de lijst die in Flevoland wonen. De Kieswet is onverbiddelijk. Wie voor de eerste Statenvergadering niet in de provincie woont, komt er niet in. Dus moet iemand van de Noord-Hollandse lijst binnen een mum van tijd verhuizen. Als dat al lukt met de huizenmarkt van nu, is het op zijn minst verdacht.
En wanneer de verhuizing mislukt of een FvD-Statenlid toetreedt tot het college van Gedeputeerden en er alsnog sprake is van lijstuitputting, is het nog maar de vraag wat er met de overgebleven zetel gebeurt. Dit fenomeen kent namelijk twee vormen. Als er te weinig mensen op de lijst stonden, blijft de zetel gewoon leeg. Maar wanneer er wel genoeg mensen op de lijst stonden, maar er niet voldoende kandidaten aan de eisen voldoen (zoals wonen in provincie waar je gekozen bent), wordt de overgebleven zetel als een restzetel onder de overige partijen verdeeld.
Eén ding weet je in ieder geval zeker: deze Statenleden hebben niet een vanzelfsprekende band met de provincie en haar taken. Die kennis over de verantwoordelijken zal eerst moeten groeien. En dat is jammer, want de provinciale politiek gaat over provinciale thema’s en niet over de agenda van het FvD.
Het zullen dus bijzondere onderhandelingen worden, ook in de provincies waar het Forum niet de grootste is geworden. Je kunt niet om het FvD heen en moet met ze praten. Hun succes is gewoon te groot. Buitensluiten leidt alleen tot meer verwijten over partijkartels, elite en gevestigde orde. De underdog spint er garen bij en zal bij de volgende verkiezingen nog meer stemmen trekken. Ook vanuit een praktisch oogpunt zal het niet eenvoudig zijn om het Forum te negeren. Het politieke landschap is vervlakt en de partijen die overblijven zullen over hele grote onderlinge verschillen moeten heen stappen.
Niet eenvoudig, maar misschien wel nodig. Want, wat als het FvD zelf niet wil? Toetreden betekent ook verantwoordelijk worden voor alles waar deze partij tegenaan schopt. En schoppen is nu eenmaal veel makkelijker. Al met al worden het de komende maanden spannende tijden. Niet alleen in de provinciehuizen, want de nieuwe verkiezingen staan alweer voor de deur. En dan zou het zo maar kunnen dat Thierry die kaapt door geklaag over het buitensluiten van zijn partij bij de provinciale onderhandelingen. Onderschat hem niet. Hij is ertoe in staat.
Afbeelding: Bert Spiertz | Hollandse Hoogte