Nog minder dan een maand te gaan en we mogen weer naar de stembus. Hoe is de stemming onder lijsttrekkers? Resoneert de Zeker Zijn-taal een beetje? En hoe onderscheidt de PvdA zich van andere partijen?
Verduurzaming van woningen is belangrijk, maar de betaalbaarheid staat centraal
Tjeerd van Dekken
Lijsttrekker in Groningen
Wat is jullie hoofdboodschap?
‘Zekerheid voor Groningen. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de problematiek rondom de bevingen. Maar ook met de betaalbaarheid van woningen en met de werkgelegenheid hier. We willen voorop lopen op het gebied van verduurzaming, maar de betaalbaarheid van woningen staat centraal. Leefbaarheid is ook belangrijk, met voldoende kunst en cultuur voor iedereen.’
Resoneert de boodschap van Zeker Zijn?
‘Hier zeker. Mensen zijn echt op zoek naar zekerheid, zeker mensen in het bevingsgebied. De sfeer is heel anders dan bijvoorbeeld bij de Kamerverkiezingen. Vergeet ook niet dat bij de herindelingsverkiezingen al door de PvdA werd gewonnen. Het geloof en vertrouwen is er wel, maar vereist wel uitermate zorgvuldig handelen. Dus we doen geen gekke dingen.’
In hoeverre is deze boodschap voldoende onderscheidend?
‘Naast de SP zijn wij de enige partij die hier zo op zitten. GroenLinks heeft het vooral over het halen van de duurzaamheidsdoelstellingen. Maar wij dringen echt aan op draagvlak, dat is echt een onderscheidend punt. Je ziet dat ook met de bevingenproblematiek en met de ontwikkeling van windmolenparken, waar mensen niet bij zijn betrokken en laaiend zijn.’
Tegelijkertijd weet niemand dat er verkiezingen aan komen, kun je je boodschap wel kwijt?
‘De urgentie van de provinciale verkiezingen leeft hier wel, en dat heeft alles te maken met de problematiek waar mensen tegenaan lopen. Reisafstand naar ziekenhuizen, de beschikbaarheid van specialistische zorg, en mensen in het bevingsgebied die alles wat de politiek doet op de voet volgen. Maar dat de dag waarop de verkiezingen zijn nog onbekend is, is wel waar. Dus we hebben nog wat zendingswerk te doen op het gebied van opkomstbevordering.’
Hebben jullie nog bijzondere acties op de agenda staan?
‘We hebben er al een paar gehad ook. We hebben Eurosonic Noorderslag structureel weten te ondersteunen, wat voor kunst en cultuur, werk en dynamiek heel positief is. We zijn nu bezig met de vraag of het Refaja ziekenhuis toch overeind kan blijven.’
De sfeer is anders
Anna-Lena Penninx
Lijsttrekker van waterschap Rijn en IJssel
Hoe ziet de campagne er uit?
‘We werken samen met de campagne voor de Provinciale Staten. Veel activiteiten op straat en op de laatste zaterdag voor de verkiezingen gaan we altijd met een rode slinger het hele gebied door. Om zichtbaar te zijn en mensen op te roepen te gaan stemmen. Wat ik heel tof vind, is dat we echt een hele energieke club mensen hebben. We hebben veel jonge kandidaten op de lijst.’
Gebruiken jullie de Zeker Zijn boodschap?
‘Ja. Ik merk dat het een hele duidelijke uitstraling, een duidelijke structuur en basis, waar je alles wat we doen in kwijt kan, geeft. Juist door onze ervaring krijgen we ook echt dingen voor elkaar. Werk, woningen, een veilige leefomgeving, ons grote netwerk helpt daar ook goed in.’
En hoe vertalen jullie dat naar het waterschap?
‘Zeker zijn van een groen, sociaal en eerlijk waterschap. Wij zijn hier de enige linkse partij die strijdt voor een goed kwijtscheldingsbeleid en die ervoor zorgt dat minima worden ontzien. Ook willen we dat het waterschap in verband met de klimaatverandering meer aandacht gaat geven aan de wijken en dorpen om wateroverlast en hittestress te voorkomen.’
Wat verwacht je van de verkiezingen?
‘Ik merk dat de sfeer veranderd is. Het was erg negatief onder het vorige kabinet met VVD en PvdA. Nu is het beeld van onze club weer gekanteld. Ik denk dat de opkomst relatief hoog zal zijn, omdat er veel onvrede is over het kabinet. Veel mensen gebruiken de waterschaps- en Statenverkiezingen toch een beetje als referendum over wat ze vinden van het kabinet.’
Ook in Gelderland zit de woningmarkt op slot
Peter Kerris
Lijsttrekker in Gelderland
Met welke boodschap probeert de PvdA Gelderland te veroveren?
‘Dat gaat natuurlijk om wat in het hele land speelt: een betaalbaar huis voor iedereen. We merken dat ook in Gelderland de woningmarkt op slot zit. Starters en gezinnen die zowel in de huur- als koopsector niet aan een betaalbare woning kunnen komen. Iedereen moet dus zeker zijn van een betaalbaar huis.’
En slaat het aan?
‘Ik heb de indruk van wel. Ik moest er wel even aan wennen, want ik ben om hele andere redenen lid geworden van de PvdA dan om bestaanszekerheid. De kern, het DNA van de sociaal-democratie zit voor mij meer in gelijke kansen en eerlijk delen. Maar de gedachte achter deze campagne is goed: je kunt niet eerlijk delen als de situatie in de wereld en in je omgeving onzeker is. Gelijke kansen creëren kan dan ook niet. Dus voordat je dat soort dingen mogelijk kunt maken, heb je eerst vaste grond onder je voeten nodig. Dat fundament is noodzakelijk.’
Jij moest er aan wennen. Kiezers ook?
‘Dat valt me eigenlijk 100% mee. Een deel van mijn vrienden zegt bijvoorbeeld juist dat ze de focus goed vinden. Onzekerheid is hét thema van deze tijd: flexibilisering van de arbeidsmarkt en woningnood. Het gevoel van onzekerheid is groot. Dan is zekerheid bieden dus een welkome boodschap.’
Is het onderscheidend genoeg?
‘Dat zal de toekomst moeten uitwijzen. De campagne zal wel fel worden, met name in de richting van rechts en conservatief. Kijk maar naar wat de provinciale CDA-lijsttrekkers in de Telegraaf deden: die keren zich af van het klimaatakkoord. Wij vinden maatregelen juist heel belangrijk.‘
In hoeverre voeren jullie een zelfstandige campagne? Of wordt het meer een referendum over het kabinet?
‘We hebben een duidelijke eigen boodschap, gefocust op de woningmarkt. In de laatste week zal het sentiment over het kabinet wel heel belangrijk worden, maar wij voeren nadrukkelijk campagne voor die betaalbare huizen.’
Voeren jullie nog op een onderscheidende manier campagne?
‘Eén van de acties die we organiseren is een woonbeurs, waarin we vraag en aanbod bij elkaar brengen. Ontwikkelaars, makelaars en woningzoekenden brengen we daar bij elkaar. Verder proberen we het toch vooral via de krant en dergelijke.’
Een prachtprovincie, maar niet iedereen profiteert
Adnan Tekin
Lijsttrekker in Noord-Holland
Wat is jullie kernboodschap?
‘Onze boodschap is dat we in een prachtige provincie leven, maar dat niet iedereen daarvan kan profiteren. Met name betaalbare woningen en een eerlijke verdeling van de kosten voor de energietransitie spelen daarin een rol. De leefbaarheid op sommige plekken staat ook onder druk. En ondanks dat er veel banen zijn, heeft niet iedereen daar profijt van. De inclusieve arbeidsmarkt blijft een issue.’
Hoe onderscheidend van andere partijen is dit?
‘Het gaat er bij de energietransitie bijvoorbeeld om wie de rekening betaalt: burgers of grote bedrijven en multinationals? En wat betreft woningbouw, wij vinden dat de markt echt teveel ruimte heeft gekregen de afgelopen jaren. Je ziet dat er vooral middeldure- en dure woningen worden neergezet. Wij willen meer woningen voor starters, ouderen en mensen met een beperkt budget.’
Welke campagnemiddelen zetten jullie in?
‘We willen zichtbaar zijn. We hebben veel regionale kandidaten in de top 20. Zij moeten zich in hun regio's laten zien. Met Lodewijk ga ik binnenkort naar Wijk aan Zee, om de zorgen aan te horen over de grafietuitstoot van Tata Steel.’
Werkt de boodschap over Zeker Zijn?
‘Wij gebruiken die boodschap in aangepaste vorm. Zeker zijn, zeker nú is belangrijk, zo blijkt uit gesprekken met mensen die we hebben gehad. Maar echt prominent gebruiken we het niet, omdat we terug krijgen dat het nog onvoldoende duidelijk is wannéér die zekerheid dan geboden kan worden.’
Wordt verkiezingsdag een referendum over het kabinet of zijn er provinciale thema's waar mensen voor naar de stembus komen?
‘In de praktijk is het natuurlijk 80% een stem over het kabinet. Laten we daar niet omheen draaien. Dat kwam ons de vorige keer niet goed uit, nu staan we er wat beter voor als partij.’
Zijn er nog opvallende campagne-acties die jullie gaan doen?
‘Nou, Amsterdam is natuurlijk één grote winwijk, dus daar kopen we echt gericht advertenties op in, verspreiden we informatie en canvassen we veel. Het sentiment is nu positiever en enthousiaster dan vorig jaar bij de gemeenteraadsverkiezingen. Maar het blijft een dun lijntje, het vertrouwen in de PvdA heeft een flinke deuk opgelopen, maar het komt langzaam weer terug.’
Afbeelding: Frederieke Jongbloed | PvdA Flickr