Waanzinnige beelden deze week uit Frankrijk. De gele hesjes lieten van zich horen. Althans: onder de noemer van de gele hesjes vonden plunderingen plaats en werd op grote schaal historisch erfgoed vernield. Zelfs de Arc de Triomphe bleek niet heilig. Daarmee vergeleken kunnen we hier opgelucht onze adem ophalen. Het protest bleef beperkt tot een paar honderd gele hesjes en de taal was weliswaar ruig, maar grootschalige vernielingen bleven uit.
Zoals altijd stonden de analisten weer in de rij om de woede te duiden. Zo’n vaart als in Frankrijk zal het in Nederland met onze hoge geluksindex en tevredenheidscijfer niet lopen, maar vragen zijn er genoeg. Wie zijn de gele hesjes? En wat willen ze nu precies? Nu blijken die vragen makkelijker te stellen dan te beantwoorden. Want er wordt wel veel geschreven over de gele hesjes, maar de gele hesjes zelf zenden verschillende signalen uit. Facebookpagina’s verdwijnen even snel als ze verschijnen. En van de interviews met de dragers van gele hesjes worden we ook niet veel wijzer.
Ja, dat Rutte weg moet, wordt breed gedeeld. Daar kan je het natuurlijk op zich mee eens zijn. Maar verder? Een bijzondere verzameling van standpunten. Sommigen kunnen zo in onze verkiezingsprogramma’s worden overgenomen. Geen winstoogmerk in de zorg, beter onderwijs en water uit de kraan: zeg maar een einde aan de marktwerking. Verder vinden sommige gele hesjes iets van de inkomensafhankelijkheid bij de toegang tot de zorg en willen ze de groeiende verschillen tussen bevolkingsgroepen terugdringen. Hebben wij ook weleens iets van gevonden.
Soms doet het denken aan de Occupybeweging van enkele jaren geleden. Ze willen het huidige bancaire en politieke systeem doorbreken en de verantwoordelijken voor de beurs-, vastgoed- en bankencrisis voor het gerecht dagen. Het belangrijkste idee lijkt echter te zijn dat het volk in opstand moet komen om het volk een stem, steun en macht te geven. Een krachtig doch vreedzame opstand waarbij de gele hesjes aan andere groepen opstandelingen vragen wat ze er van vinden. Want ook dat is belangrijk: er moet een einde komen aan de versplinterde opstand in Nederland.
De handen ineen slaan voor een massale opstand dus. Het lijkt nog niet erg aan te slaan, maar er daarom over zwijgen lijkt niet verstandig. De gele hesjes hebben zich namelijk niet alleen van het kabinet afgekeerd, maar voelen zich ook niet gesteund door de oppositiepartijen, de vakbonden en de media. De eenzaamheid die hieruit spreekt baart me zorgen. Ondanks de gelukscijfers en de toenemende welvaart voelen mensen zich in de steek gelaten en zoeken zij elkaar op.
Met verschillende motieven en verwachtingen, maar verenigt in hun eenzaamheid en afkeer noemen zij zich een burgerbeweging die protesteert tegen de hoge prijzen. De middenklasse die volgens de officieuze Facebookpagina van de ‘echte gele hesjes’ moeite heeft om aan het einde van de maand ‘de eindjes aan mekaar te knopen.’ Wie de onechte gele hesjes dan zijn en wat zij willen is me onduidelijk, maar negeren lijkt geen optie.
Afbeelding: Laurens van Putten | Hollandse Hoogte