'Moedig voorwaarts makkers' vat aardig samen wat we kunnen, willen én gaan doen. De uitslag is wat het is. Een verwachte teleurstelling, met gelukkig duidelijke lichtpunten: ten opzichte van vorig jaar herstellen we en in 329 gemeenten en de ongeveer 40 herindelingsgemeenten zijn we ook na woensdag gewoon vertegenwoordigd. Een prima basis om de komende vier jaar verder op te bouwen.
Duidingen genoeg. Verschillende invalshoeken ook. Waar de ene deskundige de nadruk legt op het groeiende aandeel van de lokale partijen, zegt de ander dat de kiezer zich nog steeds laat leiden door de nationale politiek. Want ja, verloor regeringspartij D66 niet vanwege het referendum en won GroenLinks niet vanwege Jesse Klaver? Zoals altijd zit in beide verklaringen wel wat en ligt de waarheid ergens in het midden.
En dan heb je nog de versplintering. Over of dat nu goed (iedereen vertegenwoordigd) of slecht (niet bestuurbaar) is, lopen de gemoederen hoog op. En of je daar nu wel wat aan moet doen (kiesdrempel) of niet, verschillen de deskundigen eveneens van mening. Maar dat de versplintering (met een hip woord hyper-differentiatie) heeft doorgezet, is een feit. Er zijn meer versplinterde raden bij gekomen en de raden die al tien fracties telden, zijn na woensdag niet minder versplinterd.
De deskundigen worden het niet eens. En dat hoeft gelukkig ook helemaal niet. We hebben in Nederland immers gekozen voor een gemeenteraad die bestaat uit leken. Inwoners die zich met de volle overtuiging inzetten voor hun stad of dorp. Inwoners die wel weten wat ze met hun gemeente willen, maar niet per se meteen kennis over de ingewikkelde begrotingen paraat hebben. Gelukkig worden zij bijgestaan door de griffie. Met uitgebreide inwerkprogramma’s over de gemeentefinanciën, verbonden partijen en de regio worden raadsleden, ook die van ons, klaargestoomd voor het gevecht met het college.
En gelukkig is er de VNG die onze raadsleden met prachtige e-learnmodules over het sociaal domein, de omgevingswet en nieuwe vormen van democratie bijspijkert. Het is prachtig, maar ook politiek kleurloos. Dat moet ook, want zowel de VNG als de Griffie zijn ambtelijke organisaties. Maar met die versplintering of hyper-differentiatie doet zich iets vreemds voor.
Iets waarvan het even duurde voor bij mij het kwartje viel. Sommige deskundigen zien het antwoord op de versplintering namelijk in ‘de raad als construct’. Daarmee wordt bedoeld dat de raad als kluwen zonder losse draden moet gaan functioneren. De nadruk ligt niet op de individuele raadsleden maar op de raad als geheel: het construct. Het construct moet zich scholen en ontwikkelen. Hoogoplopende inhoudelijke meningsverschillen zijn in zo’n raad als construct niet echt handig. Een raad die van te voren alles vastlegt in een raadsprogramma is dat wel. Een door ieder raadslid gesteund raadsakkoord in plaats van een coalitieakkoord klinkt misschien modern, maar is de dood in de pot voor de politiek en de sociaal-democratie.
Hoogoplopende ideologische en inhoudelijke discussies over de zorg, onderwijs arbeidsmarkt en woningen in onze gemeente mogen dan niet altijd even vriendelijk zijn: het is precies wat we met al onze nieuwe (en herkozen), burgerraadsleden, commissieleden, steunfractieleden, wethouders, afdelingen, besturen, vrijwilligers en inwoners de komende vier jaar gaan doen.. Ons eerste politieke strijdpunt? De raad als construct, daar kunnen we niks mee.
Bijschrift afbeelding: Tegen de landelijke trend in won de PvdA-Almere tijdens de gemeenteraadsverkiezingen
Afbeelding: Facebook PvdA Almere