Bij de Tweede Kamerverkiezingen kunnen we straks stemmen op meer dan honderd kandidaten die eerder actief waren voor andere partijen. Honderd overlopers, dat klinkt best serieus. Honderd mensen die de idealen van hun oude partij bij het vuilnis zetten en zich zonder schaamte en vol passie voor hun nieuwe idealen inzetten. Schokkend, toch?
Het is maar hoe je het bekijkt. Wanneer je het afzet tegen de 28 partijen die meedoen aan de verkiezingen valt het met 3,6 per partij wel mee. En als je dan ook nog eens bedenkt dat er gemiddeld 35 kandidaten op een lijst staan, kom je uit op zo’n 10% van de kandidaten. Met andere woorden: de politieke trouw is groter dan de huwelijkse.
Toch voelt het niet lekker. Dus graaf je dieper. En dan komen de verschillen. Zo biedt de ene partij een warmer welkom aan overlopers dan andere. Nu heeft dat in bepaalde gevallen natuurlijk te maken met de aard van het beestje. Als een partij is opgericht door de persoon, die het overlopen in ons land tot een kunst heeft verheven, is dat een teken aan de wand. Je raadt het al: onze vroegere kameraad Jan Nagel. 50Plus bestaat uit maar liefst 72% overlopers. Van onze eigen partij, maar ook heel wat VVD’ers en CDA’ers voelen zich aangetrokken tot Henk en Jan.
Hoe komt dat? Is het de oudere leeftijd, die verbindt, of de angst voor het ouder worden, voor het berooid en arm achterblijven en de eenzame oude dag? Is het omdat ‘ze’ er niet meer bij horen? Hebben ze het idee dat hun oude partijliefde niet meer beantwoord wordt? Of zijn zij het juist die geen gevoelens meer koesteren voor hun oude liefde? Vragen, vragen, vragen. De ene vraag is nog niet beantwoord of er is alweer een nieuwe. Het zijn existentiële vragen, waar niet één antwoord op mogelijk is.
Maar denken we dan niet te ver door? Is het niet eigenlijk heel simpel: ze zijn ouder en voelen zich niet meer gewaardeerd. Ze zien Jesse van de trap af komen en het ovationele applaus van allerlei dynamische en hippe millennials in ontvangst nemen. Ze horen politici als Lodewijk en Alexander, die allemaal vele jaren jonger zijn dan zij, praten over het bereiken van de jonge kiezer. Ze bezoeken trouw partijbijeenkomsten en kijken ’s avonds naar alweer een analyse over de gebrekkige aantrekkingskracht van politieke partijen voor jongeren.
Kortom, ze sloffen naar huis en voelen zich niet geliefd, maar overbodig en afgedankt. En dan lezen ze over die aardige Henk en die slimme Jan, die hun met open armen ontvangen. Een warm bad, met trompetgeschal en tromgeroffel. Ineens voelen ze zich weer dynamisch, gewenst en geliefd. En prompt stellen ze zich kandidaat voor 50Plus.
Nu is de vraag of wij ons daar zorgen over moeten maken. Eigenlijk wel, als wij niet meer houden van onze ouderen, hoe kunnen zij dan van ons houden? Gelet op de vergrijzing en het feit dat mensen over het algemeen stemmen op politici waarin zij zich herkennen en waarin zij geloven, is het electoraal wel zo verstandig.
Keer je niet af van de ouderen: koester en waardeer de grijze haren. Klaag niet als er vooral ouderen op de ledenvergadering afkomen, maar wees blij met hun komst, net zoals je dat bij jongeren bent. Doe niet mee aan het tegen elkaar uitspelen van generaties. Heb iedereen lief. Alleen van de overlopers hoef je niet meer te houden, zij doen dat immers ook niet meer van ons.
Afbeelding: PvdA | Flickr