Sinds 1 juni is de taaleis voor bijstandsgerechtigden verplicht. Wanneer zij het taalniveau van een twaalfjarige niet halen, moeten ze weer terug naar de schoolbanken. Wie dat weigert kan gekort worden op de bijstand en deze na een jaar zelfs helemaal verliezen. Het idee is dat een betere taalbeheersing de kans op werk vergroot. Grote vraag is natuurlijk of dat zo is.
Tot nu toe lijken gemeenten geen haast met de taaleis te maken en proberen ze taalachterstanden op een andere manier op te lossen. Een op de drie ziet er het nut helemaal niet van in. Daarom de stelling: de taaleis voor bijstandsgerechtigden is overbodig en moet weer afgeschaft worden.
Gadiza Bouazani, raadslid in Utrecht
‘Ik ben het oneens met de stelling. Beheersing van de Nederlandse taal is van essentieel belang om mee te kunnen doen in de samenleving en voor het perspectief op een baan.
Het is een goede zaak, dat je bijstandsgerechtigden stimuleert om de taal beter te leren. Zo ken ik een dame in Utrecht, die vanwege de taaleis weer in de schoolbanken zit. Als taalstagiaire werkt zij als vrijwilliger in een buurtcentrum. Naast het leren van de taal doet zij sociale contacten op en verbetert zij haar vaardigheden. Daarmee zijn haar kansen op de arbeidsmarkt vergroot.
Tegelijkertijd vind ik dat het niet halen van de eis niet mag resulteren in een korting op de uitkering. Dat zou bijstandsgerechtigden alleen maar verder in de problemen helpen.’
Petra Verhoef, raadslid in Lansingerland
‘Eens met de stelling. Het goed beheersen van de Nederlandse taal zal voor de meeste werkzoekenden de kans op werk vergroten, maar het hangt af van type werk. Bereidheid om zo goed mogelijk te communiceren op de werkvloer en het tonen van voldoende inzet bij het zoeken naar een baan zijn minstens net zo belangrijk. Gemeenten of maatschappelijke organisaties kunnen op maat ondersteuning bieden bij het vergroten van kansen op arbeidsmarkt. Taalonderwijs kan daarbij een onderdeel zijn, maar ook zonder de taaleis biedt de Wet werk en bijstand nu al voldoende mogelijkheden om uitkeringsgerechtigden aan te sporen actief werk te zoeken.’
Raymond van Praag, fractievoorzitter in Albrandswaard
‘Nee, de taaleis voor bijstandsgerechtigden moet niet afgeschaft worden. Je op basisschoolniveau verstaanbaar kunnen maken in het Nederlands is echt niet te veel gevraagd. We verplichten onze kinderen immers ook via de leerplichtwet om tot een bepaalde basis te komen.
De vraag is alleen: hoe maak je de uitvoering van zo’n eis beheersbaar en uitvoerbaar voor gemeenten? Het verdient sterk de voorkeur om de taaleis als onderdeel van een re-integratie te zien, waarin ook andere vaardigheden aan bod kunnen komen. Dan is het meer maatwerk en sterk gericht op de individuele kansen op werk.’
Marian Beuke, fractievoorzitter in Lochem
‘De taal beheersen van het land waar je woont is natuurlijk nooit zinloos. Als er genoeg werk is, dan kom je ook zonder beheersing van het Nederlands aan het werk (zie de “gastarbeiders”). Bij een krappe arbeidsmarkt kan de mondelinge en schriftelijke communicatie echter net het verschil beteken in het krijgen van een baan. Voorwaarde is natuurlijk wel dat er werkgelegenheid is.
Daarnaast speelt bij de taaleis ook mee dat iedereen die in Nederland woont de taal ook tot op zekere hoogte machtig moet zijn. Het maakt zelfstandig meedoen in Nederland makkelijker, en dat wens ik iedereen toe.’
Afbeelding: Nationale Beeldbank