Afschuwelijk. Met tranen in de ogen volg je het nieuws en de ontzetting bij iedereen die haar heeft gekend. Een parlementariër tijdens haar werk, tijdens contacten met de mensen die ze vertegenwoordigde, zomaar definitief uit het leven gehaald. En dan denk ik onwillekeurig ook aan onze mensen in het veld. Raadsleden, wethouders en burgemeesters die te maken hebben met bedreigingen en intimidaties. Ook dat mag gewoon nooit gebeuren. Punt. Daarover valt niet te discussiëren.
Maar stel, je krijgt toch te maken met bedreigingen, wat doe je dan? Aangifte ligt uiteraard voor de hand, net als melding bij de griffier en het verzamelen van eventuele mails, tweets en facebookberichten. Want wat er ook is voorgevallen, je neemt het serieus en laat je omgeving weten dat je dit soort gedrag als gemeente, burgemeester en raad niet tolereert.
Met enige regelmaat verschijnen er berichten in kranten en op internet over bedreigde politici, zoals in een enquête van raadslid.nu. Een kwart van de raadsleden wordt bedreigd, 7% overweegt vanwege die bedreigingen zelfs op te stappen en 24% denkt dat het de besluitvorming negatief beïnvloedt. Gelukkig blijkt de realiteit iets genuanceerder. Zo stappen er van die 7% uiteindelijk maar weinig op - al is ieder opstappend raadslid er natuurlijk één te veel - en wijzen raadsleden vooral naar collega’s die zich zouden laten beïnvloeden door intimidatie - zelf doen ze dat niet.
Je moet bedreigingen uiterst serieus nemen. Het mag niet en je kunt het niet oogluikend toestaan. Veel gemeenten denken na over de vraag wat te doen bij acute noodsituaties en stellen hele protocollen op voor de gemeenteraad. Onder andere over de vraag wanneer er sprake is van grensoverschrijdend en ontoelaatbaar gedrag en wanneer er sprake is van emotioneel gedrag. Immers bij dat laatste komen bijvoorbeeld ook woede-uitbarstingen, scheldkanonnades en slaande deuren voor. Dit kan erg intimiderend zijn.
In de protocollen staat dat je bij acute nood 112 belt, net als bij alle andere vormen van acute nood. Duidelijk. En als mensen je, ondanks verzoeningspogingen van jouw kant, verrot blijven schelden via de telefoon, is ophangen uiteindelijk de enige oplossing. Ook duidelijk.
In Dordrecht gaan ze nog een stap verder, daar wordt momenteel onderzoek gedaan naar een alarmknop in het politieke centrum. Het is nog niet helemaal duidelijk hoe of wat: komt er alleen een alarmknop in de raadszaal, worden alle microfoons ermee uitgerust of krijgen alle fractiekamers een systeem? En wanneer druk je die alarmknop in? Doe je dat bijvoorbeeld bij een nieuwe protestactie van de schoonmakers en FNV, waarbij zij zich intimiderend opstellen? Sla je dan alarm, zodat de gendarmerie komt aanstormen om je te ontzetten? Is dat de oplossing?
Ik denk van niet. Je moet niet doorslaan in de wens om risico's uit te sluiten. Bovendien is er een verschil tussen de daden van een individu en de daden van een groep. De daad van een gek kun je waarschijnlijk nooit voorkomen, net zo min als je je tegen elk denkbaar risico kunt verzekeren of beveiligen. Ga dus vooral het gesprek aan, óók met de FNV, beweeg hen tot rede zodat ze inzien dat protestacties van schoonmakers óók binnen bepaalde gedragsregels vallen. Ik denk dat de kans op succes best wel eens aanwezig zou kunnen zijn.
Afbeelding: Hollande Hoogte/Amer Ghazzal/REX/Shutterstock