Deze week werd Henk Kamp verhoord door de parlementaire enquêtecommissie ‘fraudebeleid en dienstverlening’. Het was vertrouwd: Kamp met een zachte stem en licht Twents accent, waarmee hij bijna weet te verbloemen hoe hard zijn uitspraken en denkbeelden over mensen zijn. Bijna, want zijn standaard antwoord van ‘het is toch logisch’ op ingewikkelde vragen en de op onderbuik gebaseerde veronderstellingen met verstrekkende gevolgen waren al stuitend genoeg. Maar het volkomen ontbreken van enige vorm van reflectie over dit handelen – een kunst op zich – maakte het verhoor ontluisterend.
Dat het beleid van Kamp en het kabinet Rutte 1 veel leed heeft veroorzaakt, weten we. Dat de overheid vaker, onbedoeld, leed veroorzaakt is helaas ook bekend. Net zoals het inmiddels duidelijk is dat het blijkbaar heel ingewikkeld is om dat veroorzaakte leed te verzachten of te compenseren. Als dat al mogelijk is: het verlies van je eigen kinderen door uithuisplaatsingen valt immers op geen enkele manier goed te maken.
Commissie na commissie legt het door de overheidshandelen veroorzaakt leed bloot. Of het nu gaat om de toeslagenaffaire, de aardbevingsschade, of de ellende voor de mensen die aan het kanaal Almelo-de Haandrik wonen. De gebruikelijke oplossing van deze commissies is al even bekend als het veroorzaakte leed: werken aan het herstel van het geschonden vertrouwen van de burger in de overheid. Dat is zoals dat gaat met vertrouwen wel voor de lange termijn. Op den duur zal het beter worden.
Vandaag voegen we er weer een nieuwe groep gedupeerden aan toe: een deel van de 60-plussers, die gebruik maken van de WIA 60-plusregeling. Na lang in onzekerheid te hebben verkeerd over de afkeuringsprocedure van de UWV beloofde minister Van Gennip eindelijk licht aan het einde van de tunnel. En alsof dat nog niet mooi genoeg was, zouden er twee vliegen in een klap worden geslagen. Niet alleen werden de achterstanden bij het UWV weggewerkt, 60-plussers kregen ook versneld een definitieve uitkering van 70% van het laatst verdiende loon.
De versnelling was mogelijk, doordat de verzekeringsarts uit de beoordelingsprocedure werden gehaald. Door het tekort aan artsen zijn er immers wachtlijsten ontstaan. In de versnelde route vindt de beoordeling plaats op basis van het al opgebouwde dossier. Daarbij beloofde Van Gennip dat niemand erop achteruit zou gaan. Een harde toezegging, die als je er wat langer over nadacht, wel nodig was, want het voorstel strookte niet helemaal met de wet. Maar goed, het bleef op basis van vrijwilligheid en de wachtlijsten zouden wel degelijk worden opgelost. De Kamer stemde daarom met het voorstel in.
Let wel, dit gaat om een groep mensen, die al heel erg lang ziek thuis zit, niet kan werken en al geruime tijd de stress van een afkeuringsprocedure bij het UWV ervaart. Een deel daarvan zou sowieso volledig afgekeurd worden. Als je volledig arbeidsongeschikt bent, heb je recht op een uitkering van 75% van het laatst verdiende loon. Meer dus dan de 70% van de versnelde procedure. Veel van de mensen, die al in de UWV-procedures zaten, kozen voor de versnelde route van Van Gennip. En dat is heel begrijpelijk: niemand zou er op achteruit gaan, iedereen wil zo snel mogelijk duidelijkheid en zo min mogelijk stress, zeker als je al ziek bent.
De versnelde route is een groot succes. Meer mensen dan verwacht maken er gebruik van. Ook de mensen, die eigenlijk recht hebben op een uitkering van 75%. Maar dat zij nu 70% krijgen, scheelt echt een slok op een borrel. Gelukkig werkt het UWV aan een oplossing, zodat ook deze mensen de uitkering krijgen, waar ze recht op hebben. Dat wordt gedaan door ‘dedicated teams’ van mensen met specialistische kennis. Gezien alle ervaringen met oplossingen uit het verleden, stelt dat op de een of andere manier ons nu niet erg gerust. Een oplossing voor deze groep kan nog wel even op zich laten wachten.
Afbeelding: ANP