Een debat in de Tweede Kamer over mogelijke betalingen aan Nederlandse politici, de politie die in haar eigen organisatie onderzoek doet naar wie de medewerkers zijn die in een kwaadwillende elite geloven, berichten over de groeiende groep Nederlanders die zich autonoom noemt. Een wethouder die opstapt nadat naar buiten is gekomen dat die bezig is zich te verdiepen in emigratie naar en biologisch boeren in Rusland, journalisten die niet welkom zijn op het Europese Congres van de Conservatieve Politieke Actie Conferentie omdat ze ‘te woke’ zijn. Zo maar wat zaken die de democratische rechtsorde raken.
Bij het debat in de Tweede Kamer was Baudet afwezig, bij de CPAC zal Wilders spreken. Om maar even een verschil te duiden.
De uitspraken van Baudet over de wereld die door kwaadaardige reptielen wordt bestuurd waren voor veel mensen een bron van vermaak. Baudet die teveel enge sf-films zou hebben gezien, te vaak aan het snuifpotje heeft geroken of op zoek is naar aandacht. Waarschijnlijk zijn al deze verklaringen voor de persoon van Baudet correct en is zijn invloed op de besluitvorming in de Tweede Kamer redelijk beperkt.
Het wordt anders als deze complottheorieën postvatten in een organisatie als de politie. In Duitsland ging het om vierhonderd agenten die verdacht werden van het aanhangen van rechtsextremistische opvattingen en complottheorieën. In Nederland doet de politieleiding hier onderzoek naar. Hoe kun je als je dit soort denkbeelden hebt, je werk als agent naar behoren uitvoeren? Wetten handhaven waar je zelf niet in gelooft. Een rechtsorde verdedigen die je zelf omver wilt werpen? Het argument dat werk en privé gescheiden zijn, is in dit verband een dooddoener.
Dit zijn geen ver-van-mijn-bed zaken meer. Door de uitslag van de laatste verkiezingen is het uitdragen van rechtsextremistische ideeën genormaliseerd. Een partij die journalisten weigert bij bijeenkomsten omdat zij ‘te woke’ zouden zijn, zit ‘gewoon’ aan tafel te onderhandelen over een nieuwe regering. Een partij die geen afstand heeft genomen van de bedreigingen van Van den Oever, voorman van Farmers Defence Force aan demissionair minister Piet Adema en NSC-kamerlid Harm Holman, zit ‘gewoon’ aan de onderhandelingstafel.
Dan kunnen we toch niet verbaasd zijn dat steeds meer mensen zich afkeren van de politiek en onze rechtsorde en zich aangetrokken voelen tot het idee van je autonoom te verklaren. Immers, de autonome burger gelooft niet in de politiek en gelooft ook niet dat de Nederlandse wet- en regelgeving ook op hen van toepassing is. Daarmee volgen ze in feite de voorbeelden van Van der Plas en Wilders. De vertaling die autonomen maken in geen belasting willen betalen is een verschil, maar het gebrek aan respect voor andere meningen en de rechtsstaat is wat hen met Van der Plas en Wilders bindt.
Het wetsvoorstel dat het mogelijk moet maken een politieke partij te kunnen verbieden die een ‘daadwerkelijke en ernstige bedreiging’ voor de rechtsstaat vormt, gaat hier niets tegen doen. Juist over wat bedreigend is, verschillen de meningen. Of het nu gaat om de onafhankelijkheid van de media, of de financiering van partijen of de vraag of een partij een partij is als er slechts een lid kan zijn. Los van wat ‘daadwerkelijke en ernstige bedreiging’ vormt, is het de vraag hoe waarschijnlijk het is dat dit wetsvoorstel van demissionair minister De Jonge het gaat halen. Die waarschijnlijkheid is in deze verhoudingen met deze onderhandelende partijen niet erg groot.