Is dat nog steeds nodig? Ik hoor velen van u het al verzuchten. Het gaat toch goed zoals het gaat?
Nee, het gaat niet goed. Zie het onder ogen. Vrouwen worden, ook in Nederland en bij dezelfde functies, nog steeds slechter betaald dan mannen, in de politiek blijft de deelname van vrouwen achter, femicide neemt eerder toe dan af. En de tijdgeest lijkt een revival te zijn voor de traditionele rolverdeling tussen mannen en vrouwen. Althans, als we de berichten over de ‘tradwives’ mogen geloven. Het idee dat deze vrouwen weer terug naar het aanrecht willen, vindt gretig aftrek in de media.
Jonge meiden die het hebben over de man als ‘de sterkere’, als degene die bediend moet worden, waar je voor klaar staat, diegene die wel buitenshuis werkt. Religie speelt hier een rol, maar ook onzekerheid over identiteit en rollen. Die onzekerheid kun je op allerlei gebied tegenkomen. Ook als vrouw van de burgemeester of als vrouwelijke burgemeester.
Gelukkig is voor die laatste twee nu een klein ‘bijbeltje’ beschikbaar. De vrouw van de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls voorziet ons samen met de kabinetschef van Veenendaal, Jolanda Muijlwijk-Eggenhuizen in hun boek ‘Geketend imago, Eerste hulp bij omgangsvormen voor burgemeesters’ van een antwoord op de vraag ‘hoe heurt het eigenlijk’. Volgens de schrijfsters allemaal noodzakelijke adviezen, want ‘sinds de individualisering van de maatschappij, zien we de grenzen van onderling respect vervagen’ en is in Nederland verhuftering aan de orde van de dag.
Hoe moet je je als burgemeester gedragen, hoe als vrouw van de burgemeester en hoe als vrouwelijke burgemeester? Altijd goed om te weten. Vermakelijk is het boekwerkje ook wel. Semiwetenschappelijk geven de schrijfsters uitleg over het ontstaan van het gebruik van de ambtsketen, over de protocollaire afspraken als de koning op bezoek komt en hoe de tafelschikking bij een belangrijk diner moet zijn. Protocollen voorkomen potentiële chaos, is de stelling. De ergernis van de schrijfsters over het steeds informeler worden van de Nederlander is groot. Maar gelukkig maakt manlief Hubert er geen potje van, bij hem is duidelijk dat U de enige juiste aanspreekvorm is.
De goedbedoelde adviezen gaan ook over dresscodes. En ja, als vrouw van de burgemeester of als vrouwelijke burgemeester, je moet er altijd tiptop uitzien. Niet te veronachtzamen: die dresscode is dan wel weer afhankelijk van de voorschriften voor de man. Speciale tips voor de vrouw geven de dames ook: draag altijd panty’s (blote benen zijn uit den boze, ook bij 35 graden of meer), denk erom dat er nooit ladders in zitten, draag vooral géén polshorloge, gebruik geen felle lippenstift of nagellak, uitgroei is uit den boze, net als haren op de kin. Zo zie je maar weer waar 100 jaar vrouwenemancipatie ons heeft gebracht. De vrouw van de burgemeester vertelt de vrouwelijke burgemeester wat kan en niet kan.
En nog een paar goed bedoelde adviezen: wees niet amicaal, ga niet huggen met de inwoners, hou ambtenaren in de U-stand, anders gaan ze hun eigen gang. Drink niet te veel alcohol en ken je je eigen maat niet? Maak dan afspraken met je begeleiders zodat zij over jouw drankgebruik kunnen waken. De vraag die zich bij mij aandiende was of dit laatste, toch wel zeer bijzondere advies, gebaseerd is op persoonlijke ervaring. Vanuit de veilige thuishaven waar je als vrouw van … ook voor moet zorgen.
Dit boekje is tekenend voor de dubbele moraal die er nog steeds is ten aanzien van mannen en vrouwen, ook als zij burgemeester zijn. Zeker als er een relatie met een herbenoeming wordt gelegd. De ‘dingetjes’ zoals de schrijfsters het noemen, kunnen gaan irriteren. En dan zou dat haartje op de kin een regelrechte showstopper kunnen worden waarmee het einde van een carrière wordt ingeluid, aldus de vrouw van burgemeester Bruls. Misschien heeft zij meer gemeen met de tradwives dan de vrouwen die gaan voor zelfstandigheid, die gaan voor een eigen carrière en een eigen invulling van de rol van de burgemeester. Teruggrijpen op hoe het ooit was is nooit het beste antwoord. Moedig voorwaarts vrouwen!