Waar vult de Kamer haar dagen eigenlijk mee? En zijn er nog zaken die extra aandacht van lokale bestuurders verdienen? Eens in de maand licht senior-beleidsmedewerker Ton Langenhuyzen interessante zaken uit de schijnbaar onuitputtelijke stroom van moties, amendementen en spoeddebatten. Ditmaal over de woningnood en de race to the bottom in de jeugdhulp.
Woningnood vraagt om durf
Belangrijke onderwerpen worden tijdens de begrotingsbehandelingen soms apart in een wetgevingsoverleg behandeld. Wonen is er daar dit keer een van. Met de problemen op de woningmarkt is daar natuurlijk ook alle reden toe. Henk Nijboer was dan ook behoorlijk kritisch op het kabinet. Want in plaats van de problemen aan te pakken, lijkt het er alleen maar erger op te worden: er is een tekort aan woningen, een kwart van de huurders kan niet rondkomen, huisjesmelkers hebben de vrije hand en de huren in de vrije sector stijgen.
Bovendien komen er steeds minder betaalbare sociale huurwoningen bij. En in plaats van door heel het land extra budget beschikbaar te stellen, kiest het kabinet ervoor dat alleen in de Randstad te doen. Limburg, Zeeland, Friesland, Drenthe en steden als Breda, Tilburg en Nijmegen vallen daardoor buiten de boot, terwijl daar evengoed sprake is van woningnood. Ook de maatregel om de inkomensgrens voor sociale huur van € 38.000 te verlagen naar € 35.000, is een verkeerde, vindt Nijboer. Je moet die juist verhogen naar € 60.000, zodat ook politieagenten, verpleegkundigen en leraren weer een plek kunnen krijgen in de stad.
Nijboer: Ook de vrije sectorhuur moet je reguleren
Nijboer riep het kabinet daarom op om in sociale woningbouw te investeren. Betaalbaar wonen is nu voor veel mensen een illusie. Singles en jongeren onder de 35 jaar zijn de helft van hun inkomen kwijt aan woonlasten en de gemiddelde huurwoning in de vrije sector heeft de voor veel inkomens onbetaalbare aanvangshuur van € 1.000. Om een einde te maken aan deze praktijk pleitte Nijboer er verder voor om de huren in de vrije sector te regulieren, zodat ook mensen die teveel verdienen voor de sociale huur, maar te weinig voor een koopwoning, beschermd worden.
Hij vraagt kortom om een minister die fors durft in te grijpen en huren bevriest, prijzen reguleert en de prijsstijging beperkt. Om haar op weg te helpen, diende Nijboer een motie in om de jaarlijkse prijsstijging in de vrije huursector te maximeren. Ondanks tegenstemmen van rechtse partijen haalde de motie een meerderheid. Een goed begin, maar we zijn er nog lang niet.
Perverse prikkels en zorgcowboys
Attje Kuiken maakt zich grote zorgen over het feit dat kinderen nu lang niet altijd of op tijd de zorg krijgen die ze nodig hebben. Op zich kon ze zich vinden in het kabinetsvoornemen om gemeenten aan te zetten om meer en intensiever regionaal te gaan samenwerken. De meest complexe zorg kan immers niet overal gegeven worden. Maar dat neemt niet weg dat het volkomen begrijpelijk is dat gemeenten niet te spreken zijn over deze top-downstelselwijziging. Niet alleen wordt deze regionalisering van bovenaf opgelegd, er komt structureel ook geen geld bij.
Kuiken: Marktwerking in jeugdzorg zorgt voor perverse prikkels
Ondanks het feit dat zorgaanbieders een zorgplicht hebben, zijn de wachtlijsten daardoor eindeloos lang. En van de race to the bottom die als gevolg van de steeds lagere tarieven ontstaat, zijn uiteindelijk de kinderen de dupe. Toch is alleen geld niet voldoende. De doorgeslagen marktwerking dupeert namelijk juist de kinderen met de zwaarste problemen. Door een perverse prikkel in het systeem zijn kinderen die complexe (lees: dure) zorg nodig hebben het minst ‘aantrekkelijk’ voor zorgaanbieders. Tegelijkertijd is het financieel zo aantrekkelijk om gesloten jeugdzorg te leveren, dat kinderen in instellingen worden gehouden wanneer ze eigenlijk al hadden kunnen doorstromen.
De minister praat al tijden over het feit dat de marktwerking is doorgeslagen, maar weet nog steeds niet wat hij gaat doen. Vooral de zogenaamde zorgcowboys die buitensporige winsten maken zijn hem een doorn in het oog. Kuiken diende een motie in, waarin de regering wordt gevraagd om voor 1 maart 2020 te bekijken welke maatregelen mogelijk zijn om excessieve winstuitkeringen aan jeugdhulpondernemers tegen te gaan. De motie werd met algemene stemmen aangenomen.
Afbeelding: Robin Utrecht | Hollandse Hoogte
Contactgegevens:
T: 070-3182792
E: t.langenhuyzen@tweedekamer.nl