De wittebroodsweken voor het kabinet zitten er inmiddels wel op. Tijd om van alle vage beloftes concrete plannen te maken dus. Gebeurt dat ook? Of blijft het bij mooie beeldvorming alleen? Senior beleidsmedewerker Ton Langenhuyzen praat je weer bij. 


Belofte maakt schuld: preventieaanpak criminaliteit moet er nu echt komen

Het nieuwe kabinet is inmiddels ingewerkt en de ministers hebben – als het goed is – op hoofdlijnen een idee van wat ze de komende tijd willen gaan doen. Onlangs voelde kersvers Kamerlid Songül Mutluer ministers Yeşilgöz-Zegerius en Weerwind van Justitie & Veiligheid aan de tand over hun plannen.

Daarbij maakte zij vooral ook duidelijk, waar haar eigen prioriteiten voor de komende jaren liggen. Een van haar belangrijkste punten is de preventie van criminaliteit. Dat kan onder meer door toekomstperspectief aan jongeren te bieden. Dan gaat het om het investeren in de leefbaarheid en veiligheid van kwetsbare wijken. Nu worden jongeren daar nog teveel blootgesteld aan de verleidingen van het snelle geld en is de schooluitval groot. Met de juiste persoonsgerichte aanpak op alle relevante gebieden – van wonen en werken tot onderwijs – kan dit voorkomen worden, stelt Mutluer.

Het kabinet ziet ook wat in preventie

Ook het kabinet lijkt dit in zien. Het wil ‘met een domeinoverstijgende en effectieve gebiedsgerichte aanpak in een nader te bepalen aantal, vooraf te selecteren wijken jeugdcriminaliteit en jonge aanwas in de (georganiseerde ondermijnende) criminaliteit voorkomen.’

Positief natuurlijk, maar Mutluer is sceptisch over de kans van slagen. Daarvoor moeten namelijk wel de muren met andere departementen doorbroken worden. Het gaat niet lukken als ieder ministerie daar eigen doelen, beleid, financiering voor zichzelf gaat regelen. De vraag blijft hoe men voor een aanpak zonder schotten en zonder versnippering van geld gaat zorgen. De tijd zal het leren: voor het zomerreces wordt de Kamer geïnformeerd over de uitwerking van de preventie plannen.

Het is naïef om te denken dat met een betere preventieaanpak alle problemen tot het verleden behoren. Daarom vindt de PvdA het belangrijk dat de politie extra capaciteit krijgt om de criminaliteit de kop in te drukken. Ook hierin belooft het kabinet veel: 700 extra agenten voor de wijken. Maar of het waar wordt gemaakt, weet Mutluer zo net nog niet.


Nieuwe bestuurscultuur of niet: transparantie vaak nog ver weg

Onlangs kwam via de NRC naar buiten, dat de burgemeester Delft een stuk over een omstreden onderzoek naar moskeeën had laten vernietigen. Dit terwijl er een Wob-verzoek naar dat stuk lag. Reden voor Kamerlid Khadija Arib om minister Bruins Slot van BZK vragen te stellen.

De minister wilde niet ingaan op dit concrete geval, maar meldde wel dat een bestuursorgaan – dus ook de gemeente – ‘na indiening van een verzoek om openbaarmaking van documenten’ die documenten dient te bewaren. Die jurisprudentie is ook in de vervanger van de Wob, de Wet open overheid (de Woo), die vanaf 1 mei in werking treedt, verankerd.

Een nogal algemeen verhaal dus. Ook op de vervolgvragen van Arib bleef de minister vaag. Zo wilde Arib weten of de minister ook vond dat het nogal verdacht is dat stukken, die onderdeel zijn van een lopend debat en Wob-verzoek, zomaar ineens vernietigd worden. Wilde de burgemeester van Delft misschien iets verbergen?

De minister is vooral aan het duiken

De minister ging hier niet direct op in, maar vindt het als ‘verantwoordelijk Minister voor het openbaarheidsbeleid het belangrijk dat bestuursorganen zoveel mogelijk openbaarheid betrachten bij de uitvoering van hun taken, zorgen voor een goed functionerende informatiehuishouding en zich daarbij houden aan bestaande wet- en regelgeving.’ Voor zover het gaat om stukken die onderdeel zijn van een lopend politiek debat ‘geldt dat gemeenten daarover verantwoording afleggen aan hun eigen gemeenteraad.’

Wellicht dat met een plicht tot actieve openbaarmaking stukken, zoals het nu vernietigde rapport, meteen openbaar zouden zijn gemaakt. Maar ook daarover kon of wilde de minister in dit concrete geval geen uitspraak over doen. De belofte van een nieuwe bestuurscultuur lijkt in deze casus nog niet te worden ingelost in ieder geval.


Afbeelding: Sabine Joosten | ANP


Portret Ton LangenhuyzenContactgegevens:


T: 070-3182792
E: t.langenhuyzen@tweedekamer.nl