Tijd van vrijblijvendheid rond arbeidsmigranten is nu wel voorbij

Het lijkt er niet op dat we snel een nieuw kabinet hebben. Toch zijn de nieuwe Kamerleden inmiddels alweer drie maanden aan de slag en gebeurt er ook politiek inhoudelijk een hoop interessants. Senior beleidsmedewerker Ton van Langenhuyzen licht daarvan twee zaken toe: concrete aanbevelingen om het lot van arbeidsmigranten te verbeteren en een wet om dubbele nationaliteiten beter te regelen.

Lotsverbetering arbeidsmigranten nu eindelijk op de agenda

Dat arbeidsmigranten de dupe zijn van werkgevers, die hen zo goedkoop mogelijk willen inzetten, is helaas te vaak de praktijk. Schrijnende voorbeelden van uitbuiting in de land- en tuinbouw, distributiecentra en in slachthuizen halen regelmatig het nieuws. En behalve de erbarmelijke arbeidsvoorwaarden zijn arbeidsmigranten vaak overgeleverd aan gebrekkige en zelfs gevaarlijke huisvesting.

Een commissie onder leiding van oud SP-voorman Emile Roemer legde de toestand van arbeidsmigranten feilloos vast en deed enkele concrete aanbevelingen. In reactie op dat rapport wil de demissionaire regering nu de Wet Arbeid vreemdelingen aanpassen. Zo kan het UWV gemakkelijker twijfelachtige werkgevers weigeren en moeten werkgevers als het aan het kabinet ligt voortaan giraal het loon overmaken.

Van Dijk: Eerst moet de situatie voor arbeidsmigranten verbeterd zijn. Verruimingen voor werkgevers zijn tot die tijd niet aan de orde.

Kamerlid Gijs van Dijk liet in het debat over de wetswijziging weten niets te zien in verruimingen voor werkgevers, zoals het voorstel dat de maximale duur van een tewerkstellingsvergunning naar drie jaar in plaats van een jaar zou gaan. Eerst moet de situatie voor arbeidsmigranten verbeterd zijn. Verruimingen voor werkgevers zijn tot die tijd niet aan de orde.

Een probleem is ook dat het vaak niet bekend is waar arbeidsmigranten wonen. Gemeenten hebben daar slecht zicht op, omdat arbeidsmigranten, die hier werken, vaak niet in de gemeentelijke basisadministratie (GBA) met hun woonadres worden opgenomen. Het gevolg is dat zij te gemakkelijk uit het zicht van de autoriteiten blijven en speelbal kunnen worden van uitbuiters en malafide huisjesmelkers.

Kathmann: Vrijwillige afspraken laten de slechte situatie van arbeidsmigranten te lang in stand.

Het plan van aanpak van staatssecretaris Raymond Knops om hier verandering in aan te brengen gaat naar de zin van fractiegenoot Barbara Kathmann te langzaam. Vrijwillige afspraken, die stapsgewijs worden uitgebreid en dwingender worden, laten de slechte situatie van arbeidsmigranten volgens haar te lang in stand. Kathmann wil, daarin gesteund door wethouders van grote gemeenten, dat de verplichte inschrijving in het GBA sneller wordt doorgevoerd. De tijd van vrijblijvendheid is wel voorbij.

Dubbele nationaliteit bij wet geregeld

Alweer een tijdje geleden – in 2016 – dienden D66 en PvdA een initiatiefwet tot modernisering van het nationaliteitsrecht in. Deze wet belandde op de plank nadat er in het coalitieakkoord van Rutte III andere afspraken werden gemaakt.

Kuiken: Het hebben van twee nationaliteiten zegt niets over de loyaliteit jegens een land of de mate van integratie. 

Maar ruim een half jaar na de val van het kabinet ligt die belemmering er niet meer en is het probleem nog steeds niet opgelost. Daarom willen initiatiefnemers Sjoerd Sjoerdsma (D66) en Attje Kuiken de wet nu verder brengen. Kuiken vindt dat het hebben van twee nationaliteiten niets zegt over de loyaliteit jegens een land of de mate van integratie.

Het is tegenwoordig heel normaal dat mensen banden hebben met meer landen. Steeds meer Nederlanders (meer dan een miljoen) verblijven in het buitenland. Zij hebben zeker niet altijd de intentie om daar voor eeuwig te blijven, maar verliezen nu wel de Nederlandse nationaliteit als zij de nationaliteit van dat andere land aannemen. En andersom wonen er in Nederland meer mensen met een afkomst van buiten Nederland. Waarom zouden die de nationaliteit van hun land van herkomst moeten verliezen?

De meeste landen, binnen en buiten de EU, hadden er al geen moeite mee en steeds meer landen staan de dubbele nationaliteit toe.

Veruit de meeste landen, binnen en buiten de EU, hadden er al geen moeite mee en steeds meer landen staan de dubbele nationaliteit toe. De initiatiefwet moet dat ook voor Nederland gaan regelen. Daarnaast moet iemand die onbedoeld zijn of haar nationaliteit heeft verloren, makkelijker de Nederlandse nationaliteit weer terug kunnen krijgen. Zo heeft het vergeten om je paspoort te verlengen minder verregaande consequenties dan voorheen. 

Afbeelding: Dolph Cantrijn | Hollandse Hoogte

Contactgegevens:

T: 070-3182792
E: t.langenhuyzen@tweedekamer.nl