Raadslid zijn is niet zo maar iets. Onze raadsleden zijn volksvertegenwoordigers die met veel passie en inzet opkomen voor de belangen van de inwoners van hun gemeente. Vaak in combinatie met een betaalde baan en in combinatie met zorgtaken. En dat gemiddeld zo’n 16 uur per week.
De laatste jaren is er veel aandacht geweest vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken voor de versterking van de lokale democratie. Alleen is daar de rechtspositie van raadsleden niet echt in meegenomen, terwijl daar nog wel wat aan te verbeteren valt. De tussentijdse uitval van raadsleden is namelijk groot. De voornaamste reden daarvoor is het tijdsbeslag en de combinatie met zorgtaken, waar vooral vrouwen mee te maken hebben.
Verbetering rechtspositie nodig
Om het raadswerk aantrekkelijk te houden is een verbetering van de rechtspositieregeling gewenst. Onder andere op het gebied van de mogelijkheden tot politiek verlof, behoud van rechten bij je werkgever, voorkomen van onderbrekingen bij de pensioenopbouw en het voorkomen van verlies van uitkeringsrechten.
Voor raadsleden is er ook een verlofregeling. Maar volgens de huidige regeling wordt er alleen verlof gegeven, wanneer er sprake is van een fysieke onmogelijkheid om het raadswerk uit te voeren. Dat betekent, dat bijvoorbeeld pleeg-, vaderschaps-, zorg- en studieverlof niet bestaan voor gemeenteraadsleden. Bovendien zwangerschaps- en ziekteverlof is nu alleen mogelijk voor telkens een periode van zestien weken, met een maximum van drie periodes. Deze periodes liggen vast.
Minister ligt (voorlopig) dwars
De vraag is of er meer flexibiliteit, die beter bij de huidige tijd past, nodig is. De demissionair minister is vooralsnog geen voorstander van verruiming, omdat zij bang is dat dit leidt tot een grote toename van het aantal verlofaanvragen. Zo groot, dat er een duiventil ontstaat en de continuïteit van de raad in gevaar komt.
Maar haar besluit staat nog niet vast. Ze wil daarom meer over de voor- en nadelen weten en heeft de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en andere organisaties, zoals VNG, Nederlands Genootschap van Burgemeesters en Wethoudersvereniging, gevraagd om wensen, voordelen en nadelen aan te geven.
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden vraagt raadsleden en gemeenteraden hun reacties voor 15 november 2021 te sturen naar het mailadres info@raadsleden.nl onder vermelding van verlofregeling. Meer informatie over hun verzoek kun je vinden op hun website.
Ook het bestuur van het CLB is samen met de besturen van de bestuurdersvereniging van andere politieke partijen in gesprek met het ministerie over verbetering van het politiek verlof om het raadslidmaatschap zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor iedereen.
De gemeenteraad van Zwolle heeft al een brief gestuurd, die lees je hier. En in Groningen werd afgelopen een motie aangenomen, die je met wat aanpassingen ook in je eigen gemeente zou kunnen gebruiken.
