Vier jaar, vier jaar is er niets gedaan. Vier jaar heeft het kabinet verzaakt om de wooncrisis, de klimaatverandering en het stikstofprobleem aan te pakken. De gedupeerden van de toeslagenaffaire zijn nog steeds niet uit de ellende en dat geldt ook – al jaren – voor de Groningers die te maken hebben met aardbevingsschade.
Vier jaar falend beleid. En sinds de verkiezingen horen we niets anders dan: het is ingewikkeld, het is heel moeilijk, het is uitermate complex. Afhankelijk van de context wordt dan verwezen naar de opgaven waar we voor staan of naar de formatie die maar niet wil lukken. We kunnen daar nog heel veel woorden aan vuil maken, maar dat heeft geen zin. Alles is al gezegd, elke analyse is al gemaakt en elke denkbare oplossing al voorgesteld.
Nee, dit gaat over onwil, over macht en over het bespelen van het publiek. De enige partij, die garen spint bij deze situatie, lijkt de VVD te zijn. Haar voorman, veroorzaker van veel van deze ellende en er in ieder geval verantwoordelijk voor, beziet het allemaal, minzaam glimlachend en zijn kansen afwachtend. Als het voor hem opportuun is, zullen er nieuwe verkiezingen komen. Maar als een minderheids- of meerderheidscoalitie hem beter uitkomt, kiest hij daar even makkelijk voor. De veelbesproken proeve van een concept om te komen tot een regeerakkoord is inmiddels alweer afgedaan tot een krabbeltje zonder betekenis. Zo betrekkelijk is het allemaal voor deze man.
En met alle respect voor de hoofdrolspelers: op dit moment slaat niemand een deuk in het pakje boter dat Rutte heet. Kaag in ieder geval niet, haar strategie is volstrekt onduidelijk. Een half jaar geleden grote woorden over de bestuurscultuur, maar er toen geen consequenties aan verbonden. Een hele bijzondere HJ Schoo-lezing en dan ontkennen dat ze het persoonlijk bedoelde. Falend buitenlandbeleid en pas nadat het echt niet anders kon verantwoordelijkheid nemen. En dan waardering oogsten door het debat over te laten aan Jetten, omdat dat zuiverder zou zijn.
We zijn met elkaar zo de weg kwijt, dat we handelingen die eigenlijk vanzelfsprekend en normaal zouden moeten zijn, bijzonder zijn gaan vinden en vervolgens de hemel in prijzen. De parlementaire pers voorop. We zagen dat ook bij de Algemene Beschouwingen. Hermans speelde haar rol met overtuiging: ‘Ik doe u een handreiking’. Met slechts € 1 miljard voor de ruilhandel. Een miljard dat klinkt misschien als geweldig veel geld, maar volstrekt onvoldoende is om een echte verandering teweeg te brengen. Natuurlijk is het vanuit het perspectief van de VVD een geweldige zet. In ieder geval theatraal genoeg om echt te lijken en door de boodschap maar te herhalen en te herhalen, werd de beeldvorming alleen maar krachtiger.
En daar zit het zuur. In 2012 was er ook een nieuwe regering nodig om uit een diepe financiële crisis te komen en de puinhopen van de vorige kabinetten op te ruimen. De PvdA heeft toen verantwoordelijkheid genomen en we zijn er voor afgestraft. Tot op de dag van vandaag. In tegenstelling tot de VVD, die er sindsdien alleen maar garen bij heeft gesponnen.
Een VVD, die tijdens de verkiezingscampagne volgens de pers ‘opgeschoven naar links’ was, omdat ook de VVD de wooncrisis eindelijk erkende, bestaanszekerheid als belangrijke noodzaak voor een gelukkig leven zag en de noodzaak is gaan inzien van een sterke overheid. Rutte, die omdat het opportuun is, even gemakkelijk het volkshuisvestingsideaal van Wibaut en zijn ideaal van een betaalbare woning in de stad voor de verpleegkundige, de leraar en de politieman omarmt als zijn weigering om samen te werken met linkse partijen herhaalt. Waarom lukt het niet om Rutte te ontmaskeren, het ware gezicht van de VVD te laten zien en de kiezer te overtuigen, dat het nu echt tijd is voor een kabinet dat een andere weg in slaat?
Afbeelding: Bart Maat | ANP