De boer regeert het land. In letterlijke zin klopt dat altijd al voor zover het zijn eigen land betreft. Maar sinds enige tijd lijkt het voor het hele land te gelden. In de beeldvorming heeft de boer alle grond geannexeerd en vervolgens worden wij geregeerd vanuit de angst voor de toorn van de ruim 50.000 boeren die ons land telt. Een kleine groep. Zeker als je je bedenkt dat maar een aantal van die vijftigduizend boeren ons, echt niet allemaal, het land en de regering in een houdgreep houden.
Daarbij werd Van der Plas tijdens de campagne geen strobreed in de weg gelegd. Drie talkshows per dag zonder een echt kritische vraag. Ja, de dagen na de overweldigende overwinning van de BoerBurgerBeweging verschenen in de kranten de analyses over het verkiezingsprogramma en de onuitvoerbaarheid daarvan. Als mosterd na de maaltijd.
Ondertussen is er geen journaal of actualiteitenprogramma, waar het niet gaat over ‘de boeren’. De boeren dreigen uit het overleg te stappen, stappen uit het overleg, gaan gebieden niet opofferen, laten zich niet uitkopen, eisen een heroverweging van het kabinet van de stikstofplannen, vragen om een andere rekenmethode, en willen de kritische depositiewaarde uit de wet. De boeren willen en eisen veel, maar geven weinig. Ze presenteren zich als ultiem slachtoffer en wijzen vooral naar anderen. En geen programmamaker die er wat van durft te zeggen.
De voormannen, of het nu Bart Kemp van Agractie of Sjaak van der Tak van LTO betreft, hebben zich inmiddels bekwaamd in de ‘als dan’-redenaties. Als jullie ons niet tegemoet komen, dan voeren we de acties op. Als jullie de koers niet nu meteen wijzigen, dan stappen we uit het overleg. Als jullie niet precies doen wat wij zeggen, dan leggen we het land plat. Deze ‘als dan’-redenaties hebben altijd iets dreigends in zich. En dat maakt indruk: niemand zit te wachten op trekkers voor zijn deur of een erehaag van fakkels.
Het gaat verder. De zaterdag voor de verkiezingen werden tijdens het door de boeren van FdF georganiseerde boerenprotest in Den Haag alle denkbare complottheorieën van stal gehaald. Verschillende mensen kregen de meest gruwelijke uitspraken over zich heen. Ook de vrouw die eerder door diezelfde boeren als verlosser op het schild was gehesen, moest het ontgelden. Caroline is in de meest radicale boerenkringen inmiddels tot vijand verheven. ‘Controlled opposition’ zoals het in complotkringen heet.
Ook richting de BBB spreken deze boeren inmiddels in de vorm van de ‘als dan’-redenering. Als de BBB het niet gaat regelen in de provincies, dan … Als de BBB de gedwongen uitkoop niet stopt, dan … En als de BBB niet zorgt voor een drempelwaarde en vrijstelling, dan … En alsof het nog niet dreigend genoeg is, worden de bedreigingen en verwijten dat de BBB niet meegaat in de WEF-complotgedachte niet geschuwd.
Het zal er de komende maanden om gaan spannen. Niemand zit te wachten op nog bozere boeren. Sterker we zijn er allemaal een beetje bang voor. Voor die grote trekkers en voor de bedreigingen, die tussen neus en lippen door worden geuit. Deze boeren leven blijkbaar in de veronderstelling, dat het volstrekt normaal is om te doen wat ze willen als ze hun zin niet krijgen. En geef ze eens ongelijk, wanneer je ziet hoe verschillend de overheid optreedt bij de scheldende boeren en de activisten van Extinction Rebellion.
We gaan dit niet oplossen en het CDA al helemaal niet. Nee, de oplossing moet ergens anders vandaan komen. Vermoedelijk uit Europa. Binnenkort is er een date tussen Frans Timmermans en Caroline van der Plas. Het is nog even de vraag waar, maar daar komen ze vast wel uit. Net zoals het belangrijk is dat ze bedenken hoe de geest van het boerenverzet weer terug in de fles kan. Want het is in niemands belang dat 50.000 boeren voor iedereen de dienst uitmaken. Ook voor de boeren zelf niet.
Bijschrift afbeelding: Boerenvoormannen Mark van den Oever (l), Bart Kemp (midden achter) en Sjaak van der Tak (r) houden het land in hun greep
Afbeelding: Robin Utrecht | ANP