Soms word je overvallen door een gevoel van moedeloosheid. Bijvoorbeeld als je de Kamer hoort debatteren over omgangsvormen, terwijl nog geen 24 uur eerder een zeer vertrouwelijk document over een van de Kamerleden gelekt is. Op tafel lag een voorstel om bedreiging als ongeoorloofd gedrag te definiëren in het reglement van orde. Caroline vergeleek het gedrag in de Kamer met een familieruzie waar af en toe sprake was van huiselijk geweld.
En zo vlogen er wel meer metaforen door de vergaderzaal. Kern van de zaak in de bijdragen was voorbeeldgedrag. Juist Haagse politici horen dat te laten zien. Dat is natuurlijk waar. Tegelijkertijd kun je het reglement van orde honderd keer wijzigen, maar zolang er geen gedeelde norm is, zal het niet helpen om omgangsnormen te verbeteren. Eerdmans nam al een schot voor de boeg door te zeggen: geen woordjes verbieden, JA21 bepaalt zelf haar eigen lijn. Natuurlijk wel boven de gordel. Maar ja wat is de gordel? Voor Eerdmans ligt de grens van het betamelijke echt anders dan die van menigeen.
Natuurlijk helpt het om een goede voorzitter te hebben, die de al dan niet nieuwe regels kan handhaven. Maar de verandering zal toch echt van de leden zelf moeten komen. Zolang bepaalde leden belang hebben bij beroerde omgangsvormen heb ik er een hard hoofd in. Slecht gedrag wordt beloond: met meer aandacht in de media en goed scorende filmpjes op je eigen sociale mediakanalen. Lekker rellen, roepen dat je beknot wordt in de vrijheid van meningsuiting en de ander beschuldigen van betutteling, is voor sommige partijen een zeer effectieve politieke strategie.
Over betutteling gaat het wel vaker in de Kamer. Deze week vond bijvoorbeeld het debat plaats over een amendement op de nieuwe genderwet. Kunnen jongeren, zonder tussenkomst van een deskundige, de aanduiding van hun geslacht laten aanpassen? Een beetje vergelijkbaar met de vraag of vrouwen zonder vijf dagen bedenktijd kunnen bepalen of zij een abortus laten uitvoeren, en met het gegeven dat we nog steeds geen mogelijkheid hebben om te kiezen voor een humane vorm van een vrijwillig levenseinde. Afkeer van betutteling of niet: in al deze zaken schroomt de Kamer niet om, al dan niet met de Bijbel in de hand, ons op te leggen wat goed voor ons is. Waar we nog maar eens goed over na moeten denken en waar we in ieder geval niet zo maar zelf een beslissing over kunnen nemen.
De wijziging van de transgenderwet heeft alles te maken met de emancipatie van transgender personen. Het moet eenvoudiger worden om de juiste vermelding te krijgen van wie jij bent op basis van wie jij vindt dat je bent. De vraag is waarom een ander daar überhaupt een opvatting over heeft. Net zoals de beslissing over abortus een beslissing is die alleen door degene die het betreft kan worden genomen, en je zelf bepaalt, wanneer je leven voltooid is.
De ‘liberale’ VVD maakte het wel heel erg bont deze week. De partij, die wars is van overheidsbemoeienis, betuttelende regels wil afschaffen en pal voor het individualisme staat, heeft sinds kort grote moeite met de nieuwe genderwet. Was Yesilgöz nog voor, nu is de nieuwe woordvoerder Ellian uiterst kritisch. Hij vindt een gesprek met een deskundige wel degelijk zinnig. Al was het maar om rekenschap te geven van de consequenties. Best betuttelend en weinig liberaal bovendien.
Afbeelding: Bart Maat | ANP