Inmiddels zijn CLB-bestuursleden Joyce Langenacker, Yusuf Celik en Wilma de Boer-Leijsma gepokt en gemazeld in het lokale bestuur en actief als burgemeester, fractievoorzitter in de grote stad en wethouder. Maar ooit begonnen ze met vallen en opstaan als raadslid. Over – te vermijden – valkuilen, handige tips en vooral wie en wat je kunnen helpen om van je raadslidmaatschap een succes te maken.
Het CLB verrijkt me na al die jaren nog steeds met inhoud en een netwerk
Joyce Langenacker
Joyce LangenackerBestuurslid CLB & burgemeester van Ouder-Amstel
Vertel, wie ben je en welke functie vervul je momenteel?
‘Ik ben Joyce Langenacker, getrouwd met Stephan en moeder van drie volwassen dochters. Ik was twaalf jaar actief in de Haarlemse politiek als raadslid, fractievoorzitter en wethouder en ben nu bijna 4,5 jaar burgemeester in Ouder-Amstel.’
Dat is al een tijdje. Hoe kijk je terug op je eerste stappen in de lokale politiek?
‘Toen ik me meer dan zestien jaar geleden aanmeldde voor de PvdA in Haarlem, kwam ik op nummer 11 terecht en kreeg de PvdA ook elf zetels. Ik vond het spannend om in de raad te opereren, maar had de luxe om veel leermeesters te hebben.’
Op welk moment dacht je voor het eerst ‘ik doe ertoe’?
‘Goh even graven. Nou, nadat er een groot artikel in het Haarlems Dagblad verscheen was ik best trots. Ik had het initiatief genomen om een 5%-regeling bij aanbestedingen te introduceren, zodat 5% besteed moest worden om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een plek te geven. Toen dat lukte, dacht ik: “Ik kan echt het verschil maken voor mensen en dit smaakt naar meer.”’
Welke tips wil je jonge raadsleden meegeven?
‘Ik had nog de luxe van een grote fractie en kon rustig wennen. Maar dat is er nu niet meer bij. Als raadslid komt er ontzettend veel op je af, terwijl we tegenwoordig vaak kleinere fracties hebben. Probeer je te focussen. Stel je zelf een paar (inhoudelijke) doelen en richt je daarop. Stel vragen, neem eventueel initiatieven en probeer zichtbaar te zijn.’
Klinkt goed, maar hoe doe je dat?
‘Lees niet alles, en beperk je ook niet tot het lezen en verwerken van stukken. Maak het verschil door bewoners te betrekken bij de onderwerpen die je belangrijk vindt. Zoek altijd aan de voorkant naar andere partijen die je steunen. En mijn laatste advies: gun anderen iets, dan gunnen ze jou ook wat.’
Wat ga jij als burgemeester doen voor jonge raadsleden?
‘Als burgemeester initieer ik deze periode een juniorraadsoverleg. Ik hoorde dit van een collega-burgemeester, die in het eerste jaar de groep startende raadsleden regelmatig bij elkaar haalde.’
Waarom vind je dat belangrijk?
‘Ik hoop dat we daar een positieve mores in de raad mee bevorderen en meer nieuwe ideeën kunnen introduceren. Daarom vind ik het belangrijk om als voorzitter van de gemeenteraad een omgeving te creëren, waarin ieder raadslid zich veilig voelt om fouten te maken, zonder dat we elkaar daarop afrekenen.’
Je bent ook bestuurslid bij het Centrum voor Lokaal Bestuur. Welke rol zie je voor het CLB weggelegd?
‘Het Centrum voor Lokaal Bestuur biedt raadsleden op allerlei fronten informatie over onder andere inhoudelijke onderwerpen en initiatieven. Bovendien vormt het CLB ook een netwerk. Je kunt sparren met collega-PvdA’ers in het land, vaardigheden trainen en geïnspireerd raken.’
Kun je daar een voorbeeld van geven?
‘Julia Wouters gaf bijvoorbeeld onlangs voor vrouwelijke raadsleden een inspirerende workshop over de “zij”kant van de macht. Het was niet alleen inspirerend, maar ook erg praktisch. Het helpt je echt bij de concrete invulling van je politieke werk.’
Heeft het CLB jou ook verder geholpen?
‘Zeker. Het aanbod van het CLB verrijkt mij na al die jaren nog steeds met inhoud en een netwerk waardoor ik mijn werk nog beter kan doen.’
Het is fijn om af en toe te sparren met partijgenoten uit andere gemeenten
Wilma de Boer-Leijsma
Wilma de Boer-LeijsmaWethouder in Eemnes & bestuurslid CLB
Sinds wanneer ben je actief in de politiek en wat heb je allemaal gedaan?
‘Vanaf 2010 ben ik begonnen. Eerst negen jaar als fractievoorzitter van de PvdA in de gemeente Eemnes, daarna een jaar Statenlid in de Provincie Utrecht en sinds 2020 wethouder in Eemnes.’
Hoe kijk je terug op je eerste stappen in de lokale politiek?
‘Als een best wel enerverende periode. Ik werd meteen lijsttrekker, dus dat was echt een sprong in het diepe. Mijn voorganger begeleidde me goed, net als mensen uit de achterban, maar uiteindelijk moet je het in de raad zelf doen.’
Helemaal alleen?
‘Nee dat ook weer niet natuurlijk. Je hebt je afdeling en het CLB. De opleidingen en bijeenkomsten van het CLB hielpen enorm. Ik heb destijds de Rosa-leergang gedaan. Je doet kennis en kunde op en je bouwt een netwerk op. Het is fijn af en toe te sparren met partijgenoten uit andere gemeenten. Heel veel zaken komen immers in veel gemeenten voor.’
Welke tips wil je jonge raadsleden verder meegeven?
‘Bedenk goed wat je wil bereiken en benoem dat in bijvoorbeeld drie speerpunten. Houd de focus daarop en laat je niet meeslepen door de waan van de dag. Laat je ook niet onder druk zetten. Dat doen ervaren politici soms om medestanders te krijgen. Voor je het weet word je ergens in meegezogen.’
Hoe krijg je dat voor elkaar?
‘Daarom moet je altijd bedenken dat je in de raad zit door en voor de inwoners, en het belang dient waarmee je zoveel mogelijk mensen helpt. Je hoeft niet overal deskundig over te zijn. Dat kan ook niet. Heb je een team? Verdeel dan de onderwerpen.’
En voor de eenmansfracties?
‘Keuzes maken! Beter een paar dingen heel goed doen, dan alles half. De raad bestuurt op hoofdlijnen. Dat is goed om in je achterhoofd te houden.’
Wat kun jij betekenen voor jonge raadsleden?
‘Als nieuwe raads- of commissieleden graag eens met mij willen sparren, doe ik dat graag. Het is soms best moeilijk je weg te vinden en te bepalen wat je het beste kunt doen. Dan is het fijn als iemand – die meer op afstand staat – met je meedenkt.’
Waarom is het CLB zo belangrijk hierin?
‘Het CLB is een community, waar altijd mensen zijn die je met raad en daad kunnen bijstaan. Ze hebben een keur aan trainingen en workshops waaraan je kunt deelnemen en ze delen moties en initiatiefvoorstellen. Daar kun je zó veel aan hebben! Je hoeft echt niet alles zelf te bedenken of in je eentje te doen. Het raadswerk is niet altijd gemakkelijk, maar wel heel belangrijk. En leuk! Vergeet niet ervan te genieten.’
Het CLB maakt het leven van een PvdA-raadslid zoveel makkelijker
Yusuf Celik
Yusuf CelikFractievoorzitter in Tilburg & penningmeester van het CLB
Wie ben je en wat doe je naast je raadslidmaatschap nog meer?
‘Mijn naam is Yusuf Celik en met mijn vriendin Eefje en onze twee kinderen woon ik in de wijk Jeruzalem in Tilburg. Ik ben penningmeester bij het CLB en zit in de commissie Raadsleden en Griffiers van de VNG.’
Je bent in 2014 raadslid geworden. Hoe was dat?
‘Een emotionele achtbaan. Op de verkiezingsavond in 2014 ging ik slapen met de gedachte dat ik niet verkozen was, maar ‘s ochtends bij de verdeling van de restzetel was ik dat toch. Pech of geluk hebben, ligt zo dicht bij elkaar. Zeker in de politiek, maar ook daarbuiten.’
Hoe bedoel je?
‘Zo is het ook in onze samenleving: zonder vangnet, onderwijs of ondersteuning om lid te worden van een sportvereniging had ik mijn talenten niet kunnen ontwikkelen. Als politicus kun je op grotere schaal het verschil maken voor sommige mensen. Het is leuk om hen te ontmoeten, te volgen en te ondersteunen. En ja, meedenken, meepraten en meedoen werkt verslavend. Voor je het weet rol je de actieve politiek in.’
En dan?
‘Probeer buiten het politieke systeem te blijven en laat je ritme niet bepalen door de agenda van het stadhuis. Investeer in gesprekken met inwoners en sleutelfiguren buiten het stadhuis, om gevoed en gevonden te worden. Wees nieuwsgierig en laat je verwonderen door ideeën en oplossingen uit de stad.’
Dat klinkt bijna alsof je activist bent geworden in plaats van raadslid. Hoe vertaal je dat dan naar de raadszaal?
‘Haha, zo bedoel ik het niet. Als raadslid heb je een hele belangrijke rol. Namelijk al die oplossingen en ideeën uit de samenleving politiek maken. Zolang je geen absolute meerderheid hebt, loont het om te investeren in het samenspel met andere partijen. Als woordvoerders spreek je elkaar misschien vaker dan je fractiegenoten. Bijt je met je collega's vast in één of twee onderwerpen. Dat maakt veel energie los.’
Wat kun jij als ervaren rot betekenen voor jonge raadsleden?
‘Nieuwe raadsleden kunnen altijd bij me terecht en een digitale bak koffie is ook zo gezet. Kan ik je niet helpen, dan weet ik vast iemand die dat wel kan. Bel, mail of app mij en onze ervaren partijgenoten gerust. Dat vind ik zelf ook heel leuk. Ik krijg altijd veel energie van beginnende raadsleden.’
Waarom is het CLB zo belangrijk hierin?
‘Het CLB maakt het leven van een PvdA-raadslid zoveel makkelijker. Na elke bijeenkomst kom ik geïnspireerd terug. Je staat er nooit alleen voor. Een van de mooie zaken zijn de handreikingen van CLB. Ik vind het heel fijn om te kunnen knippen en plakken wat voor ons relevant is. Dat bespaarde ons zoveel tijd als kleine fractie. Natuurlijk lees ik ook graag de nieuwsbrief Lokaal Bestuur. Goed om een kijkje in de keuken bij collega-raadsleden te krijgen en hij is altijd actueel.’
Bijschrift afbeelding: Joyce Langenacker ontvangt Willem Alexander in het gemeentehuis van Ouder-Amstel
Afbeelding: Frank van Beek | ANP